1 grudnia – wspomnienie św. Edmunda Campion, prezbitera i męczennika

Edmund urodził się 25 stycznia 1540 r. w Londynie jako syn księgarza. Był bardzo zdolnym uczniem, studiował w Oxfordzie. W 1564 r. uzyskał tytuł mistrza nauk wyzwolonych i – za namową biskupa Cheney’a – przyjął diakonat anglikański. Studium Ojców Kościoła przekonało go o wyłącznej autentyczności Kościoła katolickiego, do którego wstąpił w 1573 r. Z tego powodu zagrożony aresztowaniem opuścił Anglię, schronił się na kontynencie, a następnie udał do Rzymu. Tam wstąpił do jezuitów. Po odbyciu nowicjatu w Brnie podjął wykłady z retoryki w Pradze. W 1579 r. otrzymał święcenia kapłańskie.

Był świetnym mówcą. Pisał wiersze i dramaty dla teatrów jezuickich kolegiów. Najbardziej znanym jest jego traktat Decem rationes, w którym podejmuje polemikę z Kościołem anglikańskim. Rok później wezwano go do Rzymu, skąd został wysłany z tajną misją do Anglii. Wśród trudności, szpiegowany przez agentów królewskiego wywiadu dotarł z towarzyszem, Robertem Personsem, do Londynu. Tam przez kilka miesięcy pracował duszpastersko w konspiracji. Wkrótce potem musiał schronić się na prowincji. Wskutek zdrady anglikanizmu ks. Campion został ujęty i więziony w londyńskim Tower. Tutaj obietnicami i groźbami usiłowano go skłonić do przejścia na anglikanizm. Odmówił. Wobec tego poddano go torturom, a następnie wytoczono proces, oskarżając o „zdradę stanu”. Z rozkazu królowej Elżbiety I skazany na śmierć, zginął 1 grudnia 1581 r. na szafocie. Wstępując na szafot, modlił się o nawrócenie królowej. Beatyfikowany został w roku 1886, a kanonizowany w 1970.

1 grudnia – wspomnienie św. Florencji, kobiety świeckiej

Św. Florencja była córką rzymskiego kolona, osadnika w Azji Mniejszej przy szlaku wiodącym z Frygii (dziś: Turcja) do Seleucji (dziś: Sueidije w Syrii). Św. Hilary z Poitriers zatrzymał się w ich domu podczas podróży do Seleucji, gdzie miał się odbyć synod w roku 359. Florencja została ochrzczona przez świętego biskupa, a gdy ten powracał do Poitiers, udała się za nim. Osiedliła się w Galii (dziś: Comblé w departamencie Vienne) jako pustelnica. Zmarła w roku 366, relikwie zostały przeniesione do katedry w Poitiers w XI wieku.

Modlitwa: Boże, który natchnąłeś św. Florencję w dążeniu do miłosierdzia doskonałego, co otworzyło przed nią Twoje królestwo, spraw, abyśmy na końcu naszej ziemskiej wędrówki osiągnęli wieczną radość. Amen.

2 grudnia – wspomnienie św. Blanki, królowej

Blanka była matką wielkiego świętego: Ludwika IX – króla Francji. Życie jej było ściśle związane z życiem jej syna, ponieważ kiedy był dzieckiem, przez wiele lat musiała w jego imieniu sprawować władzę we Francji.

Blanka przyszła na świat w 1188 r. jako córka Alfonsa IX, króla Kastylii. Miała zaledwie dwanaście lat, kiedy wydano ją za mąż za przyszłego króla Francji Ludwika VIII. Po śmierci męża w 1226 r. Blanka, w imieniu swego zaledwie 11-letniego syna Ludwika IX – do czasu uzyskania przezeń pełnoletniości w 1236 r. sprawowała władzę we Francji. Energiczna i rozsądna we wszystkim, wykazując wielkie zrozumienie dla procesów i uwarunkowań politycznych, przez dziesięć lat reprezentowała swego syna na królewskim tronie. Przez cały ten czas szczególną uwagę zwracała na ludzi biednych i chorych. Zakładała instytucje dobroczynne, troszczyła się o przytułki i szpitale, hojnie wspierała kościoły i klasztory, aby te mogły również pełnić swą dobroczynną misję.

Kiedy w 1248 r. Ludwik IX wyruszył na szóstą krucjatę, Blanka przejęła ponownie obowiązki głowy państwa. Cztery lata później jednak, dotknięta poważną chorobą i czując nadciągającą śmierć, wycofała się z życia i zamieszkała w jednym z założonych przez siebie klasztorów – u cysterek w Maubuisson. Tam ukochana przez lud królowa zmarła 1 grudnia 1252 r.

2 grudnia – wspomnienie bł. Rafała Chylińskiego, prezbitera

Melchior Chyliński urodził się w rodzinie szlacheckiej w 1694 r., we wsi Wysoczka (woj. poznańskie). W 1712 r. zaciągnął się do wojska, jako zwolennik króla Stanisława Leszczyńskiego. Z czasem został oficerem i komendantem chorągwi. W trzy lata później opuścił wojsko. Wkrótce potem wstąpił do franciszkanów. Tam otrzymał imię zakonne Rafał. Dwa lata później przyjął święcenia kapłańskie. Życie ascetyczne łączył z posługą misyjną. Przebywał w klasztorach w Radziejowie, Poznaniu, Warszawie, Kaliszu, Gnieźnie i Warce nad Pilicą. Był cenionym spowiednikiem, kaznodzieją i opiekunem cierpiących, ubogich i opuszczonych. Jego pobożność oraz miłosierdzie zjednały mu za życia opinię świętości.

Zmarł 2 grudnia 1741 r. w Łagiewnikach koło Łodzi. Tam znajdują się jego relikwie. Ojca Rafała beatyfikował Jan Paweł II w Warszawie (1991).

Modlitwa: Boże, Ty dałeś błogosławionemu Rafałowi Chylińskiemu, kapłanowi, łaskę naśladowania Chrystusa pokornego i ubogiego oraz niesienia pomocy potrzebującym i chorym w duchu ewangelicznej mikości; spraw, abyśmy za jego przykładem pełnili dzieła chrześcijańskiego miłosierdzia i zasłużyli na przyjęcie do grona błogosławionych w Twoim królestwie. Amen.

2 grudnia – wspomnienie św. Bibianny, dziewicy i męczennicy

Wiadomo o niej tylko, że poniosła śmierć za Chrystusa w Rzymie, być może w czasie prześladowań za Juliana Apostaty. Prawdopodobnie była córką chrześcijan, Flawiana, rzymskiego patrycjusza i Dafrozy. Flawian, torturowany i zesłany na wygnanie, zmarł z ran i wyczerpania, Dafroza została ścięta; ich dwie córki, Bibianna i Demetria, zostały wyzute z posiadłości. Pozostał im jedynie dom, w którym spędzały czas na poście i modlitwie.

Wezwane do wyrzeczenia się wiary, odmówiły. Demetria padła martwa na przesłuchaniu, Bibiannę czekały długie tortury. W końcu i ona oddała ducha Bogu. Akta jej męczeństwa pochodzą z VI wieku i nie są autentyczne. Papież Symplicjusz zbudował pod jej wezwaniem kościół, który dotychczas istnieje w Rzymie.

Modlitwa: Panie Boże, który zesłałeś na św. Bibiannę dary niebios, pomóż nam w czasie naszej ziemskiej wędrówki naśladować jej cnoty i wraz z nią cieszyć się wieczną radością w niebie. Amen.

3 grudnia – wspomnienie św. Franciszka Ksawerego, kapłana, patrona misji zagranicznych

Apostoł Indii. Urodził się na zamku Xavier w Hiszpanii w roku 1506. Był potomkiem szlachty baskijskiej. Na studiach w Paryżu poznał św. Ignacego Loyolę i jako jeden z siedmiu pierwszych w stolicy Francji jezuitów złożył śluby zakonne na ręce fundatora zakonu. W roku 1537 uzyskał w Wenecji święcenia kapłańskie; w pięć lat później wyjechał na misje do Portugalii, a wkrótce potem do Indii, które miały się stać polem jego pracy misyjnej przez resztę życia. Po blisko rok trwającej podróży wylądował w Goa, na północ od Kalikatu (Indie Wschodnie). Od tego miasta, które zostało całkowicie nawrócone, rozpoczęła się działalność świętego, która objęła olbrzymie terytoria Indii aż po wybrzeże Malabarskie, Selangor na półwyspie Malakka i Cejlon. W latach 1549-1551 głosił Ewangelię w Japonii, której został pierwszym misjonarzem i gdzie wkrótce wyrosła kwitnąca gmina chrześcijańska. Umarł samotnie, doglądany przez wiernego Chińczyka, 3 grudnia 1552 roku, na wyspie Sancian, patrząc na rysujący się na widnokręgu upragniony ląd chiński, dokąd zamierzał podążyć z nauką Ewangelii.

Jest po św. Pawle apostole największym misjonarzem Kościoła katolickiego. Miał własny, wyrobiony system misjonarski: poznanie kraju i tubylców, katechizację, kazania w języku ludowym, kształcenie i właściwy dobór katechetów. Bóg wspierał jego pracę cudami, podczas gdy on trudził się nadludzko, by zdobyć jak najwięcej dusz dla Chrystusa. Własną ręką ochrzcił ponad dwieście tysięcy pogan. Jest patronem Kongregacji Rozkrzewiania Wiary, a od roku 1927, wraz ze św. Teresą od Dzieciątka Jezus, patronem misji zagranicznych.

Modlitwa: Panie, który zdobyłeś wielu dla Twego Kościoła dzięki naukom św. Franciszka Ksawerego, spraw, abyśmy dziś równie gorliwie szerzyli prawdziwą wiarę ku radości całego Kościoła. Amen.

4 grudnia – wspomnienie św. Barbary, dziewicy i męczennicy

Nie wiemy dokładnie ani kiedy, ani w jakich okolicznościach poniosła śmierć. Przypuszcza się, że zapewne ok. roku 305, kiedy nasilenie prześladowań za panowania cesarza Maksymiana Galeriusza (305-311) było najkrwawsze. Nie znamy również miejscowości, w której żyła Święta i oddała życie za Chrystusa. Późniejszy jej żywot jest utkany legendą.

Według niej była piękną córką bogatego poganina Dioskura z Heliopolis w Bitynii (płn. cz. Azji Mniejszej). Ojciec wysłał ją na naukę do Nikomedii. Tam zetknęła się z chrześcijaństwem. Prowadziła korespondencję z wielkim filozofem i pisarzem Orygenesem z Aleksandrii. Pod jego wpływem przyjęła chrzest i złożyła ślub czystości. Ojciec dowiedziawszy się o tym, pragnąc wydać ją za mąż i złamać opór dziewczyny, uwięził ją w wieży. Jej zdecydowana postawa wywołała w nim wielki gniew. Przez pewien czas Barbara była głodzona i straszona, żeby wyrzec się wiary. Kiedy to nie poskutkowało, ojciec zaprowadził ją do sędziego i oskarżył. Sędzia rozkazał najpierw Barbarę ubiczować, jednak jej chłosta wydała się jakby muskaniem pawich piór. W nocy miał ją odwiedzić anioł, zaleczyć jej rany i udzielić Komunii św. Potem sędzia kazał Barbarę bić maczugami, przypalać pochodniami, a wreszcie obciąć jej piersi. Chciał ją w takim stanie pognać ulicami miasta, ale wtedy zjawił się anioł i okrył jej ciało białą szatą. Wreszcie sędzia zrozumiał, że torturami niczego nie osiągnie. Wydał więc wyrok, by ściąć Barbarę mieczem. Wykonawcą tego wyroku miał się stać ojciec Barbary, Dioskur. Podobno ledwie odłożył miecz, zginął rażony piorunem. Barbara poniosła męczeńską śmierć w Nikomedii (lub Heliopolis) ok. 305 roku.

Być może, że właśnie tak nietypowa śmierć, zadana ręką własnego ojca, rozsławiła cześć św. Barbary na Wschodzie i na Zachodzie. Żywoty jej ukazały się w języku greckim, syryjskim, koptyjskim, ormiańskim, chaldejskim, a w wiekach średnich we wszystkich językach europejskich. W wieku VI cesarz Justynian sprowadził relikwie św. Barbary do Konstantynopola. Stąd zabrali je Wenecjanie w 1202 roku do swojego miasta, by je z kolei przekazać miastu Torcello, gdzie się znajdują w kościele Św. Jana Ewangelisty.

Również w Polsce kult św. Barbary był zawsze bardzo żywy. Już w modlitewniku Gertrudy, córki Mieszka II (XI w.), wspominana jest pod datą 4 grudnia. Pierwszy kościół ku jej czci wystawiono w 1262 r. w Bożygniewie koło Środy Śląskiej. W XV w. Wydział Teologiczny Akademii Krakowskiej obrał sobie św. Barbarę za patronkę. W wieku XV wydział teologiczny na Akademii Krakowskiej obrał sobie za patronkę św. Barbarę. Poza Polską św. Barbara jest darzona wielką czcią także w Czechach, Saksonii, Lotaryngii, południowym Tyrolu, a także w Zagłębiu Ruhry. W Nadrenii uważana jest za towarzyszkę św. Mikołaja – warto wiedzieć, że w wielu miejscach to właśnie ona obdarowuje dzieci prezentami.

Modlitwa: Boże, święta Barbara, męczennica, dochowała wierności Tobie aż do śmierci, za jej wstawiennictwem broń nas od wszelkich niebezpieczeństw i w godzinie śmierci umocnij nas sakramentem Ciała i Krwi Twojego Syna. Który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha Świętego, Bóg przez wszystkie wieki wieków. Amen.

4 grudnia – wspomnienie św. Jana Damasceńskiego, kapłana i doktora Kościoła

Św. Jan urodził się w Damaszku około roku 675, był synem chrześcijańskiego urzędnika na dworze kalifów. Otrzymawszy gruntowne wykształcenie, objął po ojcu urząd przedstawiciela ludności chrześcijańskiej wobec kalifa. Po trzech latach urzędowania, nie chcąc zaprzeć się wiary, ustąpił i został mnichem w monasterze św. Saby pod Jerozolimą. Gdy cesarz Leon Izauryjczyk począł niszczyć święte obrazy, św. Jan stanął odważnie w obronie ich kultu. Napisał też wiele dzieł teologicznych, wyświetlających całą naukę wiary pierwszych wieków chrześcijaństwa. Ułożył również mnóstwo hymnów kościelnych. Z pism jego promieniuje wielka osobista świętość, gorąca miłość do Chrystusa, Matki Bożej, Świętych i Kościoła. Był ostatnim z greckich ojców Kościoła. Zmarł w eremie Bar Saba około roku 749, relikwie przeniesiono do Moskwy.

Modlitwa: Spraw, o Panie, aby wspomogły nas modlitwy św. Jana, Twojego kapłana. Niech prawdziwa wiara, której niezmordowanie nauczał, stanie się naszym światłem i siłą. Amen.

5 grudnia – wspomnienie św. Geralda, biskupa

W drugiej połowie XI wieku Bernard, arcybiskup Toledo, otrzymał od papieża zadanie przeprowadzenia reformy kościelnej w Hiszpanii. Wśród wezwanych do pomocy kapłanów i mnichów francuskich był również Gerald, opat z Moissac, który został mianowany kantorem katedry w Toledo. Ten świątobliwy mąż pracował z takim oddaniem, iż kiedy zwolniło się biskupstwo w Braga, duchowieństwo i mieszkańcy miasta wybrali go na swego biskupa. Gerald rządził dobrze diecezją, wykorzeniając nadużycia, zwłaszcza zagarnianie dochodów z dóbr kościelnych przez ludzi świeckich.

Wezwany po niebiańską nagrodę, zmarł 5 grudnia 1109 roku w Portugalii.

Modlitwa: Boże, Światłości i Pasterzu dusz, który ustanowiłeś św. Geralda biskupem w Twoim Kościele, by karmił wiernych słowem i kształtował przykładem, spraw, abyśmy dzięki niemu zachowali wiarę, której on nauczał i podążali drogą, którą on nam ukazał. Amen.

6 grudnia – wspomnienie św. Mikołaja, biskupa, patrona piwowarów, młynarzy, flisaków i notariuszy

Jest jednym z najpopularniejszych świętych Kościoła Wschodniego i Zachodniego. Pewne jest tylko, że w początkach IV wieku był biskupem Miry w Azji Mniejszej i że brał udział w I soborze powszechnym w Nicei jako przeciwnik arianizmu. W roku 1087, gdy Mirę opanowali mahometanie, kupcy włoscy wykradli jego relikwie i przewieźli je do Bari w południowych Włoszech.

Przepiękne legendy otaczają jego postać. W niektórych tkwi zapewne źdźbło prawdy. Zdaje się z nich wynikać, że był wzorem dobroci i troski o bliźnich, pełen miłosierdzia i przemyślnej dobroci. Jest również uważany za patrona dzieci, żeglarzy i jeńców; czczony szczególnie na Wschodzie, gdzie zwą go „cudotwórcą”. Około roku 340 cesarz Justynian zbudował w Konstantynopolu kościół ku jego czci; pod jego wezwaniem wzniesiono mnóstwo świątyń, również w Polsce.

Modlitwa: Wołamy o Twoją łaskę, Panie. Za wstawiennictwem św. Mikołaja zachowaj nas bezpiecznie pośród niebezpieczeństw, abyśmy mogli bez przeszkód kroczyć drogą, zbawienia. Amen.

7 grudnia – wspomnienie św. Ambrożego, biskupa i doktora Kościoła, patrona producentów pierników i pasieczników

Św. Ambroży urodził się około roku 340. Jego ojciec był prefektem Galii. Wcześnie osierocony przez ojca, powrócił ze swoją matką do Rzymu, gdzie odebrał staranne wykształcenie, nauczył się greki i został zdolnym prawnikiem. Następnie wraz z bratem przeniósł się do Mediolanu. Mając trzydzieści pięć lat został namiestnikiem Ligurii i Emilii z rezydencją w Mediolanie. Po śmierci tamtejszego biskupa Auksencjusza, arianina, jednogłośnie przez oba stronnictwa, katolickie i ariańskie, został obwołany biskupem, choć był dopiero katechumenem. Przyjął więc chrzest i święcenia i objął rządy tej diecezji, rozdawszy wpierw ubogim swój majątek.

Z niezmordowaną energią, słowem i pismem zwalczał panoszący się arianizm. W roku 381 zorganizował sobór w Mediolanie przeciwko herezji Apolinarego, brał udział w soborach w Akwilei i w Rzymie. Spowodował usunięcie z gmachu senatu rzymskiego posągu bogini Wiktorii, świadectwa dawnej pogańskiej religii w Rzymie. Cesarzowi Teodozjuszowi Wielkiemu wzbronić miał wstępu do kościoła i nałożył nań surową publiczną pokutę za okrucieństwa popełnione na Tesalonice podczas uśmierzania rozruchów w roku 390.

Był wybitnym kaznodzieją i pisarzem, jednym z największych biskupów Kościoła katolickiego. Nawrócił wielu pogan i heretyków, wprowadził do Kościoła św. Augustyna. Był doradcą trzech cesarzy, nieugięcie walczył o prawowierność i niezależność Kościoła, był to jednocześnie asceta, żarliwy duszpasterz i opiekun ubogich. Bogatą puściznę literacką stanowią przede wszystkim kazania, komentarz do Ewangelii św. Łukasza, pisma dogmatyczne, mowy i 91 listów. Pracowity żywot zakończył traktatem o dobrej śmierci. Umarł w Wielki Piątek, 4 kwietnia 397 roku. Dzień 7 grudnia, kiedy Kościół obchodzi jego pamięć, jest rocznicą jego konsekracji biskupiej.

Modlitwa: Boże, dzięki Twojej łasce św. Ambroży, biskup stał się wielkim nauczycielem wiary katolickiej i przykładem siły apostolskiej. Wynieś dziś na biskupów w Twoim Kościele tych, którzy stanowczo i mądrzę potrafią pokierować Twoim ludem. Amen.

8 grudnia – wspomnienie Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny

Ósmego grudnia przypada uroczystość Niepokalanego Poczęcia. Bóg zachował Najświętszą Pannę od samego początku od zmazy grzechu pierworodnego. Uczynił tak ze względu na godność Matki Zbawiciela, boskość Jego Osoby i przyszłe zasługi. Od chwili, w której z małżeństwa Anny i Joachima zaczęło się życie Maryi, została Ona napełniona przez Boga łaską uświęcającą i otrzymała pełnię świętości ze wszystkimi cnotami i darami Ducha Świętego. W Kościele Wschodnim uroczyste obchody tego dnia datują się od VIII wieku.

Dogmat o Niepokalanym Poczęciu został ogłoszony przez papieża Piusa IX 8 grudnia 1854 roku. Dogmat ten jest zgodny z tekstami Pisma świętego: „Wprowadzam nieprzyjaźń między ciebie a niewiastę, pomiędzy potomstwo twoje a potomstwo jej” (Rdz 3, 15); „Bądź pozdrowiona, pełna łaski, Pan z Tobą” (Łk 1, 28), a także wynika z tradycji oraz pism ojców Kościoła. Kult Maryi Niepokalanie Poczętej istniał wśród wyznawców wiary chrześcijańskiej na długo przedtem, zanim papież ogłosił dogmat o Niepokalanym Poczęciu.

Modlitwa: Boże, Ty przez Niepokalane Poczęcie Najświętszej Maryi Panny przygotowałeś swojemu Synowi godne mieszkanie i na mocy zasług przewidzianej śmierci Chrystusa zachowałeś Ją od wszelkiej zmazy, daj nam za Jej przyczyną dojść do Ciebie bez grzechu. Amen.

9 grudnia – wspomnienie św. Piotra Fouriera, kapłana

Urodzony w Lotaryngii w roku 1565, Piotr Fourier został kanonikiem regularnym św. Augustyna w Chamorey. Po otrzymaniu święceń kapłańskich i ukończeniu dodatkowych studiów w Pont-a-Mousson, został proboszczem w miasteczku Mattaincourt w Wogezach. Miał wtedy trzydzieści trzy lata.

W czasach bardzo niespokojnych i w parafii zaniedbanej dokonał wiele: założył według reguły św. Augustyna zgromadzenie kanoniczek regularnych od Najświętszej Panny, zwanej popularnie Naszą Panią, dla wychowywania dziewcząt, a pierwszym zakonnicom sam udzielił wskazówek pedagogicznych. Był też pionierem bezpłatnego nauczania ubogich.

W roku 1621 Stolica Apostolska mianowała go apostolskim wizytatorem domów jego zgromadzenia w Lotaryngii. Został generalnym superiorem zreformowanej później kongregacji. Wielkim rozczarowaniem jego życia było niepowodzenie w założeniu kongregacji wychowawczej dla chłopców. Z powodu wydarzeń politycznych, na siedem lat przed śmiercią, wybrał dobrowolne wygnanie. Zmarł w roku 1640.

Modlitwa: Boże, który nauczyłeś Twój Kościół zachowywać wszystkie niebiańskie przykazania, spraw, abyśmy wzorem Twego kapłana, św. Piotra Fouriera, praktykowali dzieła miłosierdzia i zasłużyli sobie na wejście do grona błogosławionych w Twoim Królestwie. Amen.

10 grudnia – wspomnienie św. Romaryka, opata

Mnich z Luxeuil, wywodzący się z królewskiego rodu Merowingów, św. Romaryk był dworzaninem króla Franków Klotara II. Nawrócony na prawdziwą wiarę przez św. Amata, uwolnił licznych poddanych i wstąpił do klasztoru. W roku 620 założył w swojej posiadłości opactwo Remiremont („Romarici mons – Wzgórze Romaryka”); św. Amat został pierwszym opatem. Romaryk był jego następcą na opactwie i zachował ten urząd przez trzydzieści lat. W tym czasie sława klasztoru i jego opata rozeszła się szeroko, przyciągając nowych mnichów i pomnażając bogactwa. Przed śmiercią w roku 653 Romaryk zdążył jeszcze oddać znaczne usługi synowi Klotara II, królowi Dagobertowi I, który na krótko wzmocnił władzę królewską i zjednoczył państwo Franków.

Modlitwa: Panie, pozwól nam w czasie naszej ziemskiej wędrówki nieustannie myśleć o sprawach niebios i naśladować przykład doskonałości ewangelicznej, jaki nam dałeś w osobie św. Romaryka opata. Amen.

11 grudnia – wspomnienie św. Damazego I, papieża

Rodzina św. Damazego pochodziła z Hiszpanii. Jego ojciec po śmierci żony (bądź za jej zgodą) przyjął święcenia kapłańskie i został proboszczem w Rzymie. Syn również wstąpił do stanu kapłańskiego; za pontyfikatu Liberiusza został diakonem kościoła rzymskiego; po śmierci Liberiusza w roku 366 został wybrany papieżem.

Św. Damazy rządził Kościołem od roku 366 do 384. Zwalczał apolinaryzm, donatyzm i inne herezje swego wieku, podnosząc niemało znaczenie i powagę Stolicy Apostolskiej. Był organizatorem dwu soborów rzymskich, w roku 368 i 370. Św. Hieronima, który był jego sekretarzem, zachęcał do pracy nad poprawieniem łacińskiego przekładu Pisma świętego; sam układał wierszowane napisy na grobowcach męczenników. W Rzymie zbudował kościół San Lorenzo in Damaso, przy którym założył archiwum kościelne. W tymże kościele znajdują się jego relikwie.

Starożytni historycy podkreślają jego religijną gorliwość, troskę o czystość wiary, prostotę zachowania, chrześcijańską pokorę i miłosierdzie dla ubogich.

Modlitwa: Wszechmogący Boże, święty papież Damazy czcił i miłował Twoich męczenników, spraw, abyśmy za jego przykładem zawsze sławili zasługi świadków wiary. Amen.

12 grudnia – wspomnienie św. Joanny Franciszki de Chantal, zakonnicy

Joanna Franciszka Fremyot urodziła się w Dijon, w roku 1572, w głęboko religijnej, katolickiej rodzinie. Mając dwadzieścia lat, wyszła za barona de Chantal, oficera w armii Henryka IV. Po ośmiu latach przykładnego i szczęśliwego małżeństwa, pobłogosławionego czworgiem dzieci, baron został przypadkiem zabity na polowaniu. W roku 1604 pod wpływem św. Franciszka Salezego, który był jej przewodnikiem duchowym, założyła zakon sióstr od Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny (wizytki). Jeszcze za życia fundatorki powstało sześćdziesiąt sześć domów zakonnych. Zgromadzenie to napotkało silne sprzeciwy, przyjmowało bowiem szczególnie chętnie wdowy i osoby słabszego zdrowia, którym z tego powodu odmawiano wstępu do innych zakonów. Święta nie znała jednak kompromisów i nie zbaczała z drogi, wytkniętej przez swego świątobliwego przewodnika. Św. Franciszek Salezy, który ją wielce cenił, powiedział o niej, że była niewiastą mężną i doskonałą, jakiej nawet Salomon próżno by szukał w Jeruzalem. Zmarła w roku 1641 w Annecy.

Modlitwa: Boże, którego łaska towarzyszyła św. Joannie Franciszce w ciągu całej jej ziemskiej wędrówki, spraw, abyśmy dzięki niej odnaleźli nasze powołanie i zawsze starali się dawać świadectwo nauce, jaką od Ciebie otrzymaliśmy. Amen.

13 grudnia – wspomnienie św. Łucji, dziewicy i męczennicy, patronki ociemniałych

Św. Łucja poniosła śmierć męczeńską w Syrakuzach na Sycylii około roku 304. Wszystkie inne wiadomości o jej dziejach są raczej legendarne. Opisał je biskup angielski św. Aldhelm pod koniec VII wieku, opierając się na nieautentycznych aktach jej męczeństwa. Wedle tych akt miał odrzucony przez nią wielbiciel oskarżyć ją o wyznawanie chrześcijaństwa. Wtrącona do domu rozpusty, cudem uniknęła zhańbienia. Zginęła przebita mieczem podczas okrutnego prześladowania chrześcijan za cesarza Dioklecjana. Od roku 1204 relikwie jej znajdują się w Wenecji. Imię jej zawarte jest w kanonie Mszy św. oraz w litanii do Wszystkich Świętych.

Modlitwa: Wszechmogący Boże, ożyw w nas gorliwość za wstawiennictwem świętej Łucji, dziewicy i męczennicy, abyśmy za jej przykładem postępowali jak dzieci światłości, a w niebie głosili jej chwałę. Amen.

14 grudnia – wspomnienie św. Jana od Krzyża, kapłana i doktora Kościoła

Syn tkacza, Jan de Yepez urodził się w Hiszpanii w roku 1542. Od dzieciństwa miał duży kult dla Najświętszej Maryi Panny. Ukończywszy kolegium jezuickie, przywdział w roku 1563 habit karmelitów w klasztorze w Medina del Campo. W cztery lata później otrzymał święcenia kapłańskie.

Wkrótce potem doszło do jego spotkania ze św. Teresą z Avilla. Święta zainteresowała go podjęciem reformy zakonu. Chętnie zabrał się do realizacji jej planów i kiedy w Duruelo powstał pierwszy klasztor karmelitów, Jan de Yepez (późniejszy św. Jan od Krzyża), został pierwszym zakonnikiem.

Pracował nad przeprowadzeniem reformy terezjańskiej w męskich klasztorach, narażony na liczne prześladowania, a nawet uwięzienie w Toledo. Brutalnie gnębiony przez przełożonych, niechętnych reformie, zmarł w klasztorze w Ubeda 14 grudnia 1591 roku. Jest jednym z największych mistyków Kościoła. Był pełnym żaru religijnego głębokim teologiem, znawcą dusz, poetą. Pozostawił szereg pism, wśród których przede wszystkim warto wymienić: „Wstępowanie na górę Karmel”, „Ciemną noc duszy”, „Pieśń duszy i jej Oblubieńca”, „Żywy płomień miłości”.

Modlitwa: Boże, Ty obdarzyłeś świętego Jana od Krzyża, kapłana, niezwykłą miłością krzyża i zupełnego wyrzeczenia się siebie, spraw, abyśmy wytrwale idąc za jego przykładem, osiągnęli wieczną chwałę. Amen.

15 grudnia – wspomnienie św. Ninony, dziewicy

Chrześcijaństwo zostało zaszczepione w Gruzji pod koniec III wieku. Legenda przypisuje to apostolskiej działalności św. Ninony, która dostała się tam jako branka wojenna. Wokół tej świętej, przez Martyrologium Rzymskie zwanej po prostu Chrystiana – Chrześcijanka, a przez Gruzinów – Ninona, narosło wiele legend. Najbardziej wiarygodna zdaje się najstarsza i najprostsza wersja, którą gruziński książę Bakur podał Rufinowi z Akwilei, historykowi Kościoła z IV wieku po Chrystusie. Ninona wywarła na tubylcach wrażenie przez swoją dobroć i pobożność, a przede wszystkim dzięki cudownemu uzdrawianiu chorych w imię Chrystusa, swojego Boga. Jej modlitwy miały nawrócić wielu tubylców, podobno nawet króla i królowę.

Za jej przyczyną został wzniesiony kościół o tak cudownej architekturze, iż lud zaczął żądać, aby również go ochrzczono. Król miał wysłać posła do cesarza Konstantyna, prosząc o biskupów i księży dla kontynuacji i rozszerzania dzieła św. Ninony.

Modlitwa: Boże, który dzięki św. Ninonie, Twojej dziewiczej oblubienicy, sprawiłeś, że pozbawieni wiary wyszli z ciemności w światło prawdy, pozwól, aby dzięki niej umacniała się nasza wiara i ewangeliczna nadzieja, którą przez całe życie głosiła. Amen.

16 grudnia – wspomnienie św. Adelajdy, królowej

Św. Adelajda była córką Rudolfa II księcia burgundzkiego. Przyszła na świat w roku 931. Mając szesnaście lat wyszła za Lotara, króla Italii, po jego śmierci poślubiła cesarza Ottona I Wielkiego. W roku 962 oboje zostali ukoronowani przez papieża Jana XII. Owdowiawszy powtórnie w roku 973, sprawowała rządy za małoletniego Ottona II, swego syna, a później za maloletności Ottona III, swego wnuka. Wrodzona szlachetność i umiłowanie pokoju kazały jej trzymać się z daleka od spraw narażających na rozterki i spory, choć i tych nie brakło w jej aktywnej działalności politycznej. Doradcami jej byli św. Adalbert magdeburski i św. Odilo, opat z Cluny.

Odznaczała się wielkim miłosierdziem dla ubogich, wznosiła klasztory i świątynie, hojnie nadawała beneficja wszystkim, którzy na nie zasługiwali. Pod koniec życia usunęła się do klasztoru benedyktyńskiego pod Strasburgiem. Umarła 16 grudnia 999 roku.

Modlitwa: Boże, który co roku obdarowujesz nas radosną pamiątką św. Adelajdy, spraw, abyśmy mogli także naśladować jej przykład w naszym życiu. Amen.

17 grudnia – wspomnienie św. Olimpii, wdowy

Św. Olimpia, pani znakomitego rodu i dużej fortuny, urodziła się około roku 368. Wychowała się pod opieką Teodozji, siostry św. Amfilochiusza. Bardzo młodo wyszła za Nebrydiusza, prefekta Konstantynopola, skarbnika cesarza Teodozjusza Wielkiego, ale szybko owdowiała. Stanowczo odmówiła powtórnego zamążpójścia i odtąd oddała siebie i swój majątek w służbę Kościoła.

Nektariusz, patriarcha Konstantynopola, uczynił ją diakonisą; urząd ten w Kościele Wschodnim datuje się od tego czasu. Serdeczna przyjaźń łączyła ją ze św. Janem Chryzostomem, który został patriarchą w roku 398; po jego wygnaniu cierpiała wiele za swą wierność dla arcypasterza. Korespondencja ze św. Janem Chryzostomem była dla niej wielkim pocieszeniem i zachętą do dalszej pracy dla Boga. W zamian za wskazówki otrzymane od świętego, wysłała hojne mu dary, dzięki którym już na wygnaniu zdołał wykupić wielu i więźniów. Potem majątek jej skonfiskowano, a zgromadzenie pobożnych niewiast, które założyła, rozpędzono. Usunęła się do Nikomedii, gdzie umarła 25 lipca 408 roku.

Modlitwa: Boże, który natchnąłeś św. Olimpię w dążeniu do miłosierdzia doskonałego, co otworzyło przed nią Twoje Królestwo, spraw, abyśmy na końcu naszej ziemskiej pielgrzymki osiągnęli wieczną radość. Amen.

18 grudnia – wspomnienie św. Gacjana, biskupa

W połowie III wieku św. Gacjan był wysłany przez papieża św. Fabiana na misje do Galii. Następnie został biskupem Tours. W tej części Galii pogaństwo miało silne korzenie, ale wytrwała praca świętego wkrótce zaczęła wydawać owoce. Często musiał ukrywać się przed wściekłością pogan, odprawiał nabożeństwa w piwnicach i grotach. Podczas prześladowania za Decjusza ani na chwilę nie opuścił swoich wiernych. Umarł w roku 300.

Modlitwa: Boże, który uczyniłeś św. Gacjana przykładem miłości i wiary, która podbija świat, i dołączyłeś go do grona Świętych Pasterzy, spraw, abyśmy dzięki niemu wytrwali w wierze i miłości, i mogli wziąć udział w jego chwale. Amen.

19 grudnia – wspomnienie bł. Urbana V, papieża

Urban V jest uważany za największego z tzw. „papieży awiniońskich”, którzy w wieku XIII i XIV rządzili Kościołem przez sto siedemdziesiąt lat. Urodzony w Grisac we Francji w roku 1310, Guillaume de Grimoard został słynnym kanonistą benedyktyńskim, opiekunem nauk i uniwersytetów. Pobożny i uczony, był najpierw opatem klasztoru Saint Germain d’Auxerre, później św. Wiktora w Marsylii; wielokrotnie był legatem papieskim, by wreszcie zostać obrany papieżem w Awinionie w roku 1362. Najważniejszym wydarzeniem za jego pontyfikatu była nieudana próba przeniesienia Stolicy Apostolskiej z powrotem do Rzymu (w roku 1367). Sam zresztą powrócił na krótko do Rzymu wskutek nalegań św. Brygidy, Rzymian (m. in. słynnego poety Petrarki) i cesarza Karola IV. Przyjął na łono Kościoła cesarza greckiego Jana V Paleologa i jego małżonkę Helenę.

Jednakże konflikty polityczne zmusiły go do powrotu do Awinionu. W czerwcu 1370 roku poinformował Rzymian, że dla dobra Kościoła opuszcza ich, 3 września z ciężkim sercem wsiadł na statek i odpłynął do Francji. 19 grudnia tegoż roku zmarł. Współcześni nazywali go „światłem świata i drogą prawdy, wielbicielem sprawiedliwości, brzydzącym się nikczemnością, pełnym bojaźni Bożej”.

Modlitwa: Wszechmocny i wieczny Boże, który ustanowiłeś bł. Urbana zwierzchnikiem Twojego ludu, aby dawał mu przykład słowem i czynem, zachowaj, prosimy, za jego wstawiennictwem kapłanów w Twoim Kościele i wraz ze wszystkimi wiernymi prowadź ich drogą wiecznego zbawienia. Amen.

21 grudnia – wspomnienie św. Piotra Kanizjusza, kapłana i doktora Kościoła

Ten wybitny jezuita urodził się w Nijmegen nad Renem 8 maja 1521 roku. Mając dwadzieścia dwa lata, wstąpił w Rzymie do świeżo powstałego Towarzystwa Jezusowego. Całe życie i wszystkie siły poświęcił odbudowie upadłego bądź przez protestantyzm na upadek narażonego katolicyzmu, zwłaszcza w Niemczech, których stał się drugim apostołem.

Niezmordowanie przebiegał Niemcy, Szwajcarię, Tyrol, Austrię, Czechy i Polskę, gdzie jako legat Stolicy Apostolskiej uczestniczył w synodzie piotrkowskim w roku 1577. Nauczał, wydał wielki katechizm, reformował i zakładał szkoły i uniwersytety. Był pierwszym prowincjałem jezuitów w Niemczech. Do niego (w Dillingen w roku 1567) schronił się św. Stanisław Kostka po ucieczce z Wiednia.

W postępowaniu umiarkowany, może dlatego w czasach powszechnego fanatyzmu tak wiele zdołał zrobić dla odrodzenia katolicyzmu. Był też jednym z założycieli prasy katolickiej i pierwszym jezuitą-literatem. Zmarł 21 grudnia 1597 roku we Fryburgu szwajcarskim. Papież Pius XI kanonizował go w roku 1925, jednocześnie (pierwszy tego rodzaju przypadek) ogłaszając go doktorem Kościoła.

Modlitwa: Boże, który obdarzyłeś Twojego kapłana, św. Piotra Kanizjusza, świętością i umiejętnością obrony Kościoła, spraw za jego wstawiennictwem, aby ci, którzy szukają prawdy, mogli odnaleźć Ciebie, a wierzący wytrwale dawali o Tobie świadectwo. Amen.

22 grudnia – wspomnienie św. Chermona i Ischyriona, męczenników

W roku 247 św. Dionizy został wybrany biskupem Aleksandrii. Wkrótce potem lud podburzony przez pogańskiego proroka i pobudzony przez edykt cesarza Decjusza, rozpoczął prześladowanie chrześcijan. Św. Dionizy, który cudem zdołał się uratować, przesłał Fabianowi, biskupowi Antiochii sprawozdanie z tych wydarzeń. Czytamy tam, że wielu chrześcijan uciekło na pustynię i tam zginęło z głodu, pragnienia lub od kłów dzikich zwierząt. Wielu pochwycono i sprzedano w niewolę.

Św. Dionizy wspomina szczególnie św. Chermona, wiekowego biskupa Nilopolu; św. Chermon wraz z towarzyszami miał schronić się w górach arabskich i mimo długotrwałych poszukiwań wszelki słuch o nim zaginął.

Św. Dionizy wspomina również św. Ischyriona, prawdopodobnie prokuratora w Aleksandrii, który odmówiwszy złożenia ofiary bogom pogańskim, został wbity na pal.

Obaj ci męczennicy są wymienieni w Martyrologium Rzymskim.

Modlitwa: Panie, niech modlitwy św. Chermona i Ischyriona uczynią nas miłymi Tobie, a prawda Twoja niechaj zatriumfuje na ziemi. Amen.

25 grudnia – święto Narodzenia Pańskiego

Przeszło dziewiętnaście wieków temu cesarz rzymski August wydał dekret nakazujący spis ludności w całym rzymskim imperium. „Wybierali się więc wszyscy, aby się dać zapisać, każdy do swego miasta. Udał się także Józef z Galilei, z miasta Nazaret, do Judei, do miasta Dawidowego, zwanego Betlejem, ponieważ pochodził z domu i rodu Dawida, żeby się dać zapisać z poślubioną sobie Maryją, która była brzemienna” (Łk 2, 2-5).

Betlejem leży około ośmiu kilometrów na południe od Jerozolimy. Zwane jest „miastem Dawida”, ponieważ tu właśnie Dawid otrzymał namaszczenie na króla (por. 1 Sm 16, 2-13). Według przepowiedni proroków Betlejem miało się stać miejscem narodzin Mesjasza (por. Mi 5, 1-5). Kiedy Józef i Maryja znaleźli się w Betlejem, „nadszedł dla Maryi czas rozwiązania. Porodziła swego pierworodnego Syna, owinęła Go w pieluszki i położyła w żłobie, gdyż nie było dla nich miejsca w gospodzie” (Łk 2, 6-7). Wówczas to pasterzom, którzy w tejże okolicy „trzymali straż nocną nad swoją trzodą”, ukazał się anioł Pański „i chwała Pańska zewsząd ich oświeciła, tak że bardzo się przestraszyli. Lecz anioł rzekł do nich: „Nie bójcie się! Oto zwiastuję wam radość wielką, która będzie udziałem całego narodu: dziś w mieście Dawida narodził się wam Zbawiciel, którym jest Mesjasz, Pan. A to będzie znakiem dla was: znajdziecie Niemowlę, owinięte w pieluszki i leżące w żłobie”. I nagle przyłączyło się do anioła mnóstwa zastępów niebieskich, które wielbiło Boga słowami: „Chwała Bogu na wysokościach, a na ziemi pokój ludziom jego upodobania”” (Łk 2, 8-13).

W okresie Bożego Narodzenia ustawia się w kościołach żłobek. Zwyczaj ten, bardzo bliski katolikom, wprowadził w roku 1226 – za pozwoleniem papieża – św. Franciszek z Asyżu, chcąc w ten sposób rozszerzyć wśród ludzi miłość do Dzieciątka Jezus. Pamiątka narodzenia Pana Jezusa, sprawowana w okresie Bożego Narodzenia, jest najważniejszym – po Wielkanocy – liturgicznym świętem. W dniu 25 grudnia czcimy historyczny fakt przyjścia Jezusa na świat. Kapłan może tego dnia odprawić trzy Msze św. Pierwsza z nich odprawiana jest o północy i nosi nazwę Pasterki. Druga odprawiana jest o brzasku, trzecia zaś w ciągu dnia. Podczas wszystkich Mszy św. na słowa wyznania wiary: „I za sprawą Ducha Świętego przyjął ciało z Maryi Dziewicy i stał się człowiekiem” klękamy, aby uczcić Tajemnicę Wcielenia.

Modlitwa: Boże, Ty w przedziwny sposób stworzyłeś człowieka i w jeszcze cudowniejszy sposób odnowiłeś jego godność, daj nam uczestniczyć w Bóstwie Twojego Syna, który przyjął naszą ludzką naturę. Amen.

26 grudnia – wspomnienie św. Szczepana, pierwszego męczennika, patrona kamieniarzy

Dzieje Apostolskie pośród siedmiu diakonów, którym apostołowie zlecili pieczę charytatywną w Kościele, na pierwszym miejscu wymieniają Stefana (w polskim przekładzie Nowego Testamentu z dawien dawna w brzmieniu spolszczonym „Szczepan”). Był to młodzieniec „pełen łaski i mocy”, o płomiennej wierze, ubogacony darami cudów (Dz 6). Gdy pociągnięty przed sanhedryn, w natchnionych słowach wyrzucał starszym ich zatwardziałość i wyznał swą wiarę w Jezusa Zbawiciela, skazali go jako bluźniercę na ukamienowanie. Pod gradem kamieni modlił się do ostatniej chwili za swoich morderców. Zwłoki „pogrzebali ludzie bogobojni” (Dz 8, 2). Spoczywały one w dzisiejszym Bet-Gemat, skąd je cesarzowa Eudoksja w V wieku przeniosła do Jerozolimy i złożyła we wspaniałej bazylice przed bramą damasceńską, odbudowaną w wieku XIX przez dominikanów francuskich na dawnych fundamentach. Relikwie te w obawie przed sprofanowaniem w czasie najazdów Saracenów przewieziono najpierw do Konstantynopola, potem około roku 555 do Rzymu, do bazyliki św. Wawrzyńca. Uroczystość przeniesienia relikwii obchodzi się 3 sierpnia. Kościół Wschodni święci pamięć pierwszego męczennika 27 grudnia.

Modlitwa: Wszechmogący Boże, obchodzimy narodziny dla nieba świętego Szczepana, pierwszego męczennika, który się modlił nawet za swoich prześladowców, daj nam naśladować jego przykład i naucz nas miłować nieprzyjaciół. Amen.

27 grudnia – wspomnienie św. Jana Ewangelisty, apostoła, patrona Azji Mniejszej

Syn Zebedeusza i Salome, młodszy brat Jakuba Większego, rybak galilejski, prawdopodobnie z Betsaidy, był najpierw uczniem Jana Chrzciciela, który go przekazał Chrystusowi. Po cudownym połowie ryb razem z bratem stają się uczniami Zbawiciela; wspólnie z Piotrem należał Jan do owych trzech wybranych świadków przemienienia, wskrzeszenia córki Jaira i konania w Ogrójcu. Stał się „uczniem, którego miłował Jezus”, spoczywał przy Ostatniej Wieczerzy na piersi Mistrza, towarzyszył Mu w męce aż pod krzyż i otrzymał z ust umierającego polecenie pieczy nad Jego Matką. Z tego zapewne powodu pozostawał przez szereg lat w Jerozolimie (do zaśnięcia Najświętszej Panny), w każdym razie do soboru apostolskiego (49/50). Od roku 69 działał wśród gmin chrześcijańskich w Azji, a po śmierci Tymoteusza objął kierownictwo kościoła efeskiego. Podczas prześladowania za Domicjana, jak mówi stara tradycja, wrzucony w Rzymie do kotła wrzącego oleju, cudem zachowany (pamiątka 6 maja: św. Jan przed bramą łacińską, albo św. Jan w oleju); wysiedlony na wyspę Patmos, napisał tam Księgę Apokalipsy. Gdy na tron wstąpił Nerwa, wrócił Jan do Efezu. Pisał przeciw błędom gnostyków czwartą Ewangelię i trzy listy kanoniczne. Zmarł około roku 100 w wieku mniej więcej dziewięćdziesięciu lat. Uczniami jego byli św. Ignacy, Polikarp i Papiasz.

Modlitwa: Boże, Ty nam objawiłeś tajemnice Twojego Słowa przez świętego Jana Apostoła, oświeć nasze umysły, abyśmy pojęli i umiłowali naukę, którą głosił. Amen.

28 grudnia – wspomnienie świętych Młodzianków, męczenników, patronów chórów kościelnych

Dwuletnim, a nawet młodszym chłopaczkom zamordowanym w Betlejem i okolicy na rozkaz króla Heroda, św. Ireneusz, Augustyn i inni ojcowie Kościoła nadali tytuł męczenników. Kult ich datuje się od I wieku po narodzinach Chrystusa. W Kościele Zachodnim Msza święta za świętych Młodzianków jest celebrowana tak jak Msze święte Adwentu i Wielkiego Postu: bez radosnych śpiewów; kolor liturgiczny czerwony.

Wydając okrutny rozkaz Herod chciał uśmiercić „nowo narodzonego króla żydowskiego” (Mt 2, 16). Czczeni jako „flores martyrum – pierwiosnki męczeństwa” nie złożyli życia za Chrystusa, ale niewątpliwie z Jego powodu. Zatriumfowali nad światem i zyskali koronę męczeństwa nie doświadczywszy zła tego świata, pokus ciała i podszeptów szatana.

Modlitwa: Boże, wspominamy dzisiaj niewinnych męczenników, którzy dali świadectwo nie słowem, lecz śmiercią. Spraw, aby nasze życie dało świadectwo tej wierze, którą wyznają nasze wargi. Amen.

29 grudnia – wspomnienie św. Tomasza Becketa, biskupa i męczennika

Św. Tomasz urodził się w Londynie w roku 1118, dziewięć lat po śmierci św. Anzelma, którego dzieła miał zostać spadkobiercą. Przyjął niższe święcenia; Teobald, arcybiskup Canterbury, wysłał go na studia do Paryża i Bolonii. Powróciwszy do Anglii, został archidiakonem Canterbury. W roku 1154, polecony przez Teobalda, został kanclerzem królestwa. Mimo iż był dostojnikiem Kościoła, wiódł życie człowieka świeckiego, oddanego rycerskim zabawom, cieszącego się przyjaźnią i towarzystwem króla.

Po śmierci Teobalda, Henryk II zmusił go w roku 1182 do przyjęcia godności arcybiskupa-prymasa Canterbury. Wydarzenie to odmieniło całkowicie jego życie: oddany odtąd ascezie, zrzekł się kanclerstwa; o ile dawniej pobłażał polityce króla, zmierzającej do zawładnięcia Kościołem, o tyle teraz stanowczo i odważnie wystąpił w obronie jego wolności i praw. W ciągu siedmiu lat pasterzowania jego stosunki z królem pogorszyły się tak, iż w końcu musiał opuścić kraj i szukać schronienia u papieża Aleksandra III, który wówczas przebywał we Francji. W roku 1170 mógł powrócić do kraju, ale wracał z przeczuciem, że jedzie na śmierć. Lud przyjął go z radością, ale intrygi jego przeciwników sprawiły, że król uwierzył oszczerczym plotkom, jakoby arcybiskup podburzał poddanych przeciw niemu. Usłużni dworzanie, mniemając, iż przypodobają się władcy, zamordowali arcypasterza po nieszporach na stopniach katedry w Canterbury. Król Henryk II pod naciskiem wzburzonego ludu odprawił w roku następnym publiczną pokutę u grobu męczennika. Jest drugim (obok św. Jerzego) patronem Anglii i jej duchowieństwa.

Modlitwa: Boże, dzięki Twojej łasce święty Tomasz, biskup, wielkodusznie oddał życie w obronie sprawiedliwości, spraw za jego wstawiennictwem, abyśmy byli gotowi z miłości do Chrystusa stracić swoje życie na tym świecie i mogli je odzyskać w niebie. Amen.

30 grudnia – wspomnienie św. Anyzjusza, biskupa

O życiu tego świętego wiemy bardzo mało. Po śmierci Ascholiusza w roku 383 został biskupem Tesaloniki. Z tej okazji św. Ambroży napisał do niego list, wyrażając nadzieję, iż będzie godnym następcą swego poprzednika. Papież św. Damazy mianował go wikariuszem patriarchalnym Ilirii, co potwierdzili również papieże św. Syrycjusz i Innocenty I. Kiedy św. Jan Chryzostom był nękany przez władze, św. Anyzjusz zdecydowanie wystąpił w jego obronie; z kolei św. Jan osobnym listem podziękował mu za wysiłki w jego sprawie.

Św. Anyzjusz był pobożnym pasterzem; jego życie i nauki wywierały znaczny wpływ na wiernych. Wielu papieży wysoko ceniło jego kapłańskie cnoty. Zmarł około roku 407.

Modlitwa: Boże, Światłości i Pasterzu dusz, który ustanowiłeś św. Anyzjusza biskupem w Twoim Kościele, by karmił Twój lud słowem i kształtował przykładem, spraw, abyśmy dzięki niemu zachowali wiarę, której on nauczał i podążali drogą, którą on nam ukazał. Amen.

31 grudnia – wspomnienie św. Sylwestra I, papieża

Św. Sylwester urodzony w Rzymie, uzyskał święcenia kapłańskie z rąk papieża św. Marcela podczas krótkiego okresu spokoju, poprzedzającego prześladowania rozpętane przez Dioklecjana. Przeżył te prześladowania; był świadkiem abdykacji Dioklecjana i Maksymiana oraz triumfu Konstantyna Wielkiego w roku 312.

Wstąpił na Stolicę Piotrową w roku 314, w rok po edykcie tolerancyjnym Konstantyna. Tego samego roku wysłał czterech legatów, by reprezentowali go na soborze Kościoła Zachodniego w Arles. Potwierdził wszystkie dokumenty tego soboru.

Za jego pontyfikatu zebrał się w roku 325 w Nicei, w Azji Mniejszej, pierwszy powszechny sobór biskupów chrześcijańskich z całego cesarstwa. Sobór przyjął zwięzłe sformułowania dogmatów chrześcijańskich (tzw. nicejski symbol wiary) i potępił naukę Ariusza, podważającą dogmat Trójcy Świętej i zaprzeczającą Boskiej naturze Chrystusa. Nie mogąc, z uwagi na podeszły wiek, osobiście uczestniczyć w soborze, św. Sylwester wysłał swoich legatów, którzy jako pierwsi (przed patriarchami Aleksandrii i Antiochii) podpisali dekrety soborowe. Zasiadał na tronie Piotrowym dwadzieścia cztery lata i jedenaście miesięcy. Zmarł w roku 335.

Modlitwa: Boże, Królu wieków, wysłuchaj próśb świętego Sylwestra, papieża, i przybądź z pomocą swojemu ludowi; kieruj nim w życiu doczesnym, aby mógł osiągnąć życie nieprzemijające i prawdziwe szczęście. Amen.