1 kwietnia – wspomnienie św. Hugona, biskupa Grenoble
Św. Hugon urodził się w Chateauneuf we Francji w roku 1052. Od najwcześniejszego dzieciństwa zdradzał oznaki świętości. Wstąpił do stanu duchownego i został kanonikiem kapituły w Walencji. Jego cnoty sprawiły, iż stał się ozdobą tego kościoła. Hugon, biskup Die, późniejszy arcybiskup Lyonu, kardynał i legat papieski, tak go polubił, iż wziął go na swego zaufanego sekretarza.
Na soborze w Awinionie w roku 1080 mianowano go, wbrew jego woli, biskupem Grenoble. Diecezja znajdowała się w opłakanym stanie. Legat zabrał go ze sobą do Rzymu, gdzie św. Hugon otrzymał sakrę biskupią z rąk papieża Grzegorza VII. Po powrocie święty zaczął z zapałem reformować swoją diecezję; wkrótce dzięki swojej gorliwości zdołał wydźwignąć ją z upadku.
Po dwóch latach, spodziewając się, iż Stolica Apostolska nie wyrazi sprzeciwu, zrezygnował z biskupstwa i rozpoczął nowicjat w zakonie benedyktynów w Cluny, ale papież nakazał mu kontynuować obowiązki duszpasterskie. Właśnie św. Hugonowi zwierzył się św. Bruno i sześciu towarzyszy, że chcą porzucić świat; św. biskup skierował ich do pustelni Chartreuse, gdzie założyli zakon kartuzów. Długie, wypełnione pokutą życie św. Hugona zakończyło się 1 kwietnia 1132 roku, po przewlekłej chorobie.
Modlitwa: Boże, Światłości i Pasterzu dusz, który ustanowiłeś św. Hugona biskupem w Twoim Kościele, by karmił Twój lud słowem i kształtował przykładem; pomóż nam, abyśmy dzięki niemu zachowali wiarę, której on nauczał, i podążali drogą, którą on nam ukazał. Amen.
2 kwietnia – wspomnienie św. Franciszka z Pauli, pustelnika
Św. Franciszek urodził się około roku 1416 w Pauli, niewielkim włoskim miasteczku. Jego rodzice byli biedni, ale cnotliwi. Nauczył się czytać w zakonie franciszkańskim w pobliskim San Marco. Spędziwszy rok u franciszkanów, w roku 1432 zamieszkał samotnie w pobliżu Pauli.
Zanim ukończył dwadzieścia lat, miał już dwu towarzyszy. Teraz wspólnie odbywali pobożne ćwiczenia. Okoliczni ludzie zbudowali im trzy lepianki i kaplicę, w której ksiądz z pobliskiej parafii odprawiał dla nich Mszę św. Uważa się to za początek zakonu braci najmniejszych (fratres minimi), którego założenie przypada na rok 1436.
Zakon został zatwierdzony bullą papieża Sykstusa IV w roku 1474; św. Franciszek został jego pierwszym przełożonym. Pierwszy klasztor zbudowano w roku 1454, wkrótce potem powstały inne. W roku 1482 wezwany przez Ludwika XI i zgodnie z poleceniem papieża Sykstusa IV św. Franciszek udał się do Francji, Król Ludwik XI nawrócił się jeszcze przed śmiercią Sykstusa IV w roku 1483. Zgromadzenia zakonne reguły św. Franciszka zaczęły teraz powstawać we Francji, a Karol VIII i Ludwik XII stali się ich szczególnymi dobroczyńcami.
Koniec długiego, wypełnionego pokutą życia spędził św. Franciszek samotnie w swojej celi, by godnie przygotować się na przyjęcie śmierci. Zachorował w Niedzielę Palmową w roku 1507 i zmarł wkrótce potem, mając dziewięćdziesiąt jeden lat.
Modlitwa: Boże, który wywyższasz pokornych, Ty obdarzyłeś chwałą wybranych świętego Franciszka z Pauli, spraw, abyśmy go naśladowali i przez jego wstawiennictwo osiągnęli nagrodę obiecaną pokornym. Amen.
3 kwietnia – wspomnienie św. Ryszarda, biskupa
Urodzony w roku 1197 niedaleko Worcesteru w Anglii, św. Ryszard, podobnie jak wielu innych świętych, okazywał skłonność do życia cnotliwego. Wolał spędzać czas na pobożnych ćwiczeniach lub nauce, niż na zwykłych dla swego wieku zabawach. Wielką przyjemność sprawiało mu pomaganie innym.
Udał się do Paryża, aby kontynuować studia; wraz z dwoma wybranymi przyjaciółmi prowadził tarte surowe życie. Po powrocie do Anglii uzyskał stopień magistra filozofii w Oksfordzie, po czym udał się do Bolonii, aby poświęcić się studiom prawa kanonicznego. Kiedy św. Edmund, arcybiskup Canterbury został wygnany do Francji, poprosił go, aby mu towarzyszył. We Francji św. Ryszard otrzymał święcenia kapłańskie.
Mianowany biskupem Chichesteru musiał przez dwa lata zarządzać swoją diecezją z wiejskiej parafii, gdyż król nie dopuścił go do objęcia stolicy biskupiej. Henryk III miał bowiem wcześniej upatrzonego swojego kandydata na tę diecezję. Surowa dyscyplina kościelna św. Ryszarda i miłosierdzie dla biednych budziły podziw.
Papież powierzył mu krucjatę przeciwko Saracenom. Wypełniając tę misję nabawił się febry, która stała się przyczyną śmierci w roku 1253.
Modlitwa: Boże, który uczyniłeś ze św. Ryszarda znakomity przykład miłości Bożej i wiary, która podbija świat, i dołączyłeś go do grona Świętych Pasterzy, spraw, abyśmy dzięki niemu mogli umocnić się w wierze i wziąć udział w jego chwale. Amen.
4 kwietnia – wspomnienie św. Izydora z Sewilli, biskupa i doktora Kościoła
Św. Izydor urodził się w Sewilli około roku 560. Braćmi jego byli święci biskupi Leander i Fulgencjusz, a jego siostra, Florentyna, jest także wymieniana wśród świętych. Od młodości poświęcił się służbie Kościołowi i przygotowywał się do świętego stanu kapłańskiego poprzez cnotę i naukę. Razem ze św. Leandrem, arcybiskupem Sewilli, nawracał Wizygotów, którzy ulegli herezji ariańskiej. Po śmierci brata, około roku 600, przejął po nim biskupstwo Sewilli.
Kilka synodów, w których uczestniczył, stawiało sobie za cel wprowadzenie dyscypliny w Kościele hiszpańskim i w samej Sewilli. W roku 619 nawrócił Grzegorza, biskupa eutychiańskiego z Syrii. Wcześniej, w roku 610, na synodzie w Toledo arcybiskup tego miasta postał ogłoszony prymasem Hiszpanii. Mimo to osobiste zasługi św. Izydora sprawiły, iż jemu a nie prymasowi powierzono przewodniczenie czwartemu synodowi w Toledo, w roku 633. Ten synod był najsławniejszy ze wszystkich synodów, które odbyły się w Hiszpanii. W owym czasie Toledo było stolicą Hiszpanii i siedzibą królewską.
Św. Izydor był również znakomitym pisarzem. Napisał dzieło będące jedną z najwcześniejszych znanych encyklopedii historii, geografii, astronomii i teologii. Święty biegle władał łaciną, greką i hebrajskim.
Polecał zakładać wyższe uczelnie przy każdej katedrze biskupiej. Dokończył układu rytu moxaranskiego i doprowadził do ostatecznego nawrócenia Wizygotów z arianizmu. Jest narodowym świętym hiszpańskim. Zarządzał swoją diecezją trzydzieści siedem lat, nie ustając w pracy mimo bardzo podeszłego wieku. W ostatnich miesiącach życia objawił się światu jako mąż wyjątkowego miłosierdzia. Czując, iż kres życia jest bliski, przyjął komunię św., darował wszystkie długi i kazał rozdać cały swój majątek biednym. Dopiero potem spokojnie oddał Bogu ducha. Było to w roku 636.
Modlitwa: Boże, wieczna Mądrości, Ty dałeś nam świętego Izydora jako nauczyciela wiary, wysłuchaj prośby, które zanosimy w Jego wspomnienie i za jego wstawiennictwem otaczaj swój Kościół opieką. Amen.
5 kwietnia – wspomnienie św. Wincentego Ferreriusza, kapłana, patrona budowlanych
Ten znakomity dominikanin urodził się w Walencji w Hiszpanii 23 stycznia 1357 roku. Ukończywszy nauki zaczął prowadzić wykłady z filozofii. Znalazłszy się w Barcelonie kontynuował swoje obowiązki scholastyczne, jednocześnie poświęcił się głoszeniu Ewangelii.
Doktorat uzyskał w Leridzie, słynnym uniwersytecie katalońskim. Potem sześć lat pracował w Walencji i doskonalił się w życiu chrześcijańskim. W roku 1390 musiał towarzyszyć kardynałowi Piotrowi de Luna do Francji, ale wkrótce powrócił do kraju.
W schizmie papieskiej stał po stronie papieży awiniońskich; na soborze konstancjańskim skutecznie nawoływał do jedności. Nie przyjął żadnych godności kościelnych, nawet kapelusza kardynalskiego; jego gorącym pragnieniem było zostać misjonarzem. Kiedy jego marzenie ziściło się, rozpoczął dzieło, które uczyniło go sławnym.
Głosił słowo Boże we wszystkich prowincjach Hiszpanii, we Francji, we Włoszech, w Niemczech, we Flandrii, w Anglii i w Irlandii. Efektem tego były liczne i cudowne nawrócenia. Mimo że Kościół był wówczas rozdarty przez wielką schizmę, świętego przyjmowali uroczyście wierni w oby dwóch „państwach” kościelnych. Został nawet zaprowadzony do mahometańskiej Granady, gdzie z dużym powodzeniem głosił Ewangelię. Dożył końca wielkiej schizmy i wyboru na papieża Marcina V. Dokonawszy wspaniałego dzieła, zmarł 5 kwietnia 1419 roku.
Modlitwa: Boże, Ty powołałeś świętego Wincentego, kapłana, na głosiciela Ewangelii, aby przygotował ludzi na przyjście Chrystusa jako sędziego, pozwól nam z radością oglądać w niebie Twojego Syna. Amen.
7 kwietnia – wspomnienie św. Jana Chrzciciela de la Salle, kapłana, patrona nauczycieli
Św. Jan Chrzciciel de la Salle założył instytut dla braci szkół chrześcijańskich, stąd nazywa się go ojcem nowoczesnej pedagogiki. Ukończywszy studia zapragnął poświęcić się stanowi duchownemu. Święcenia kapłańskie otrzymał w roku 1678; tytuł doktora świętej teologii w roku 1680.
Żył w czasach, kiedy edukacja ludzi – zwłaszcza ubogich – była dziedziną bardzo zaniedbaną. Święty ten mąż pierwszy wpadł na pomysł założenia szkół kształcących przyszłych nauczycieli biedoty. W ten sposób powstał instytut dla braci szkół chrześcijańskich, pierwszy nowicjat został założony w Vaugirard w roku 1691. Św. Jan przestrzegał braciszków, aby otaczali uczniów ojcowską miłością, poświęcali im cały swój czas i energię, chronili ich od wszelkiej niegodziwości, a przede wszystkim pomnażali ich wiedzę.
W roku 1695 spisał program dla braci (który później poprawił w roku 1705); jest również autorem „Programu dla szkół chrześcijańskich”, w którym zawarł cały swój system pedagogiczny; dzieło to uchodzi za klasyczne w dziedzinie edukacji; otwierało nową epokę: polecało zajmować się uczniami indywidualnie, zrywało z łaciną, wprowadzając wykład w języku narodowym. Idee św. Jana spotkały się z gwałtowną opozycją nauczycielstwa; była chwila, że całemu zgromadzeniu zagrażało rozwiązanie. Św. Jan umarł 7 kwietnia 1719 roku; został kanonizowany 24 maja 1900 roku.
Modlitwa: Boże, Ty powołałeś świętego Jana Chrzciciela de la Salle, aby wskazywał młodzieży drogę zbawienia, wzbudź w swoim Kościele wychowawców, którzy z całym oddaniem będą wychowywać młodzież na dobrych ludzi i prawdziwych chrześcijan. Amen.
8 kwietnia – wspomnienie św. Julii Billiart, dziewicy
Urodzona w roku 1751 we Francji św. Julia od dzieciństwa objawiała wyjątkową inteligencję i pobożność. Mając czternaście lat złożyła śluby czystości; potem zaczęła pracować, aby zapewnić środki utrzymania rodzinie, która straciła wszystko i popadła w biedę.
Rok 1773 odmienił całe jej życie, w tym roku bowiem usiłowano zamordować jej ojca, co wywołało u niej ogromny wstrząs. Nie poddała się jednak i nadal prowadziła życie głęboko duchowe, energicznie walcząc przeciwko terrorowi zapoczątkowanemu przez jakobinów w dniach Rewolucji Francuskiej. Kiedy nastały spokojniejsze czasy, świątobliwa ta niewiasta założyła instytut sióstr pod wezwaniem Matki Boskiej. Celem instytutu było nauczanie i wychowanie dziewcząt, a zwłaszcza przygotowanie do zawodu nauczycielskiego osób religijnych.
W roku 1804 św. Julia została cudownie uleczona z paraliżu (na który cierpiała przez dwadzieścia dwa lata). Mogła teraz umacniać i poszerzać swój instytut. Św. Julia musiała ciężko walczyć w obronie nowoczesnych idei swego instytutu, którego filie powstawały na całym świecie. Wyczerpawszy siły w służbie Bożej, umarła 8 kwietnia 1816 roku.
Modlitwa: Panie, nasz Boże, spraw, aby Twoja wierna oblubienica św. Julia rozpaliła w nas ten sam płomień Twojej miłości, który ożywiał ją i jej towarzyszki na wieczną chwałę Twojego Kościoła. Amen.
9 kwietnia – wspomnienie św. Gaucheriusza, opata
Św. Gaucheriusz urodził się w Meulun-sur-Seine we Francji; otrzymał staranne chrześcijańskie wychowanie. Mając osiemnaście lat porzucił świat i schronił się do Aureil, gdzie prowadził samotne życie. Z biegiem czasu zaczęła tworzyć się wokół niego wspólnota, której nadał regułę św. Augustyna. Wspólnota ta wydała wielu świętych i uczonych mężów, między innymi św. Lamberta, Faucheriusza i Stefana z Grammont. Św. Gaucheriusz zmarł w roku 1140.
Modlitwa: Panie, pozwól nam w życiu doczesnym zawsze pamiętać o sprawach niebios i naśladować przykład doskonałości ewangelicznej, który dałeś nam w osobie św. Gaucheriusza opata. Amen.
10 kwietnia – wspomnienie św. Fulberta, biskupa
Urodzony we Włoszech, w skromnej rodzinie, św. Fulbert uczęszczał do szkół w Reims we Francji. Był tak wybitnie uzdolniony, że gdy profesor Gerbert, który go uczył matematyki i filozofii, został papieżem jako Sylwester II, św. Fulbert został wezwany do pracy w Rzymie. Po powrocie do Francji mianowano go kanclerzem katedry w Chartres, oddając mu nadzór nad szkołami katedralnymi w diecezji.
Dzięki wysiłkom św. Fulberta szkoły te wkrótce zyskały sławę najlepszych szkół we Francji; przyciągały też studentów z Niemiec, Włoch i Anglii. Sam święty cieszył się sławą równą sławie Sokratesa i Platona; uważano, iż jest prawdziwą opoką przeciwko szerzącemu się wówczas duchowi racjonalizmu.
Później, wbrew swej woli, został mianowany biskupem Chartres. Wpływ jego wzrósł jeszcze, odkąd stał się powszechnie szanowanym doradcą duchownych i świeckich przywódców Francji. Ponadto zachował w ręku kontrolę nad szkołami katedralnymi. Nigdy jednak nie pozwolił, aby problemy świeckie stanęły na przeszkodzie wypełnianiu obowiązków duszpasterskich. Regularnie wygłaszał kazania i starał się, aby w całej diecezji wprowadzano w życie jego zalecenia i wskazówki.
Ten wielki święty czcił głęboko Najświętszą Maryję Pannę i napisał kilka hymnów ku Jej czci. Jest on również autorem pięknego hymnu wielkanocnego „Wy, chóry nowego Jeruzalem”. Urząd biskupi sprawował niemal dwadzieścia dwa lata. Zmarł 10 kwietnia 1029 roku.
Modlitwa: Boże, Światłości i Pasterzu dusz, który ustanowiłeś św. Fulberta biskupem w Twoim Kościele, by karmił Twój lud słowem i kształtował przykładem, pomóż nam, abyśmy dzięki niemu zachowali wiarę, której on nauczał, i podążali drogą, którą on nam ukazał. Amen.
12 kwietnia – wspomnienie św. Juliusza, papieża
Św. Juliusz, rzymianin, został wybrany na papieża w roku 337. Był następcą św. Marka, którego panowanie w Stolicy Piotrowej było stosunkowo krótkie. Kościół przeżywał wtedy niełatwy okres naporu herezji ariańskiej, która aczkolwiek potępiona na soborze nicejskim, zaczynała przenikać nawet na dwór cesarza Konstantyna. Kiedy cesarz zmarł, jego trzej synowie podzielili imperium pomiędzy siebie.
Przez dłuższy czas św. Atanazy, biskup Aleksandrii, był zaciekle prześladowany przez arian. Kiedy Stolicą Piotrową zaczął władać papież Juliusz, ariański biskup na Wschodzie wysłał do Rzymu trzech delegatów, którzy mieli wnieść oskarżenie przeciwko św. Atanazemu. Wysłuchawszy i bezstronnie oceniwszy argumenty, papież oczyścił św. Atanazego ze wszystkich zarzutów. Na żądanie arian papież zwołał do Rzymu synod w roku 340, na którym potwierdził św. Atanazego na jego biskupim stolcu; biskupi ariańscy nie przyjęli tego do wiadomości.
Ponieważ arianie nadal obstawali przy swoich oskarżeniach, papież Juliusz zwołał następny synod, którego obrady rozpoczęły się w maju 347 roku i potwierdziły orzeczenia synodu nicejskiego. Synod ten jest uważany za uzupełnienie, a raczej kontynuację synodu nicejskiego. Synod ponownie oczyścił św. Atanazego ze wszystkich zarzutów i zdjął z urzędu niektórych biskupów ariańskich. Wydano też dekret, że biskup, zdjęty z urzędu przez synod w swojej prowincji, ma prawo odwołać się do papieża.
W liście do biskupów wschodnich, stronników arian, św. Juliusz przypomniał tradycje apostolskie mówiące o konieczności zasięgania opinii Stolicy Apostolskiej. Był to przepis, który biskupi wschodni teoretycznie przyjęli, ale który systematycznie lekceważyli. Św. Juliusz władał Stolicą Piotrową przeszło piętnaście lat. Umarł 12 kwietnia 352 roku.
Modlitwa: Boże, Światłości i Pasterzu dusz, który ustanowiłeś św. Juliusza papieżem nad Twoim Kościołem, by karmił Twój lud słowem i kształtował przykładem, pomóż nam, abyśmy dzięki niemu zachowali wiarę, której on nauczał, i podążali drogą, którą on nam ukazał. Amen.
13 kwietnia – wspomnienie św. Marcina I, papieża i męczennika
Urodzony w Todi we Włoszech, należał do rzymskiej hierarchii kościelnej. Po śmierci papieża Teodora został jego następcą w roku 649. W październiku tegoż roku zorganizował synod laterański, na którym potępił herezję monoteletów, którą wyznawał cesarz Konstans II.
Wywołało to oburzenie cesarza, który wysłał swego marszałka dworu, Olimpiosa, do Włoch, z rozkazem, aby ten zabił papieża lub pojmał go i odesłał na Wschód jako więźnia. Zamach na życie świętego w kościele Najświętszej Maryi Panny został w cudowny sposób udaremniony.
Cesarz nie rezygnował jednak z planów zemsty na św. Marcinie. Ponownie wysłał swoich ludzi do Rzymu, nakazując pojmać św. Marcina. Papież, złożony niemocą, został pochwycony. Pod osłoną nocy wsadzono go na łódź, która popłynęła w dół Tybru. Potem zaczęła się podróż do Konstantynopola. Po trzech miesiącach więzień dotarł na wyspę Naksos, gdzie trzymano go pod strażą przez cały rok i poddano wielu upokorzeniom.
W roku 654 dotarł do Konstantynopola i na trzy miesiące wtrącono go do lochu. Z jego listów wiemy, ile wycierpiał, ale, podobnie jak św. Stefan, nieustannie miał nadzieję, że jego prześladowcy nawrócą się. Wreszcie w roku 655 został skazany na wygnanie do Chersonezu na Krymie. W owym czasie straszliwa zaraza pustoszyła ten region. Zdawać by się mogło, że tak jak jego Boskiego Mistrza, i jego opuścili wszyscy. Pisząc do przyjaciół z wygnania uskarżał się na zaniedbanie i obojętność tych, którzy kiedyś mienili się jego przyjaciółmi, a teraz bali się przyjść mu z pomocą. Długie męczeństwo świętego dobiegło końca w roku 655.
Modlitwa: Wszechmocny Boże, dzięki Twojej łasce święty Marcin, papież i męczennik, oparł się groźbom i przemocy, spraw, abyśmy z nieugiętą stałością znosili wszystkie przeciwności ze strony świata. Amen.
14 kwietnia – wspomnienie św. Tyburcjusza, Waleriana i Maksyma, męczenników
Według orzeczenia Kościoła wszyscy trzej mężowie są świętymi. Jednak szczupłość wiarygodnych dokumentów historycznych dotyczących ich życia i działalności sprawiła, że nie figurują w kalendarzu liturgicznym Kościoła powszechnego, znajdują się tylko w kalendarzach lokalnych.
Według współczesnych badań wszyscy trzej byli rzymskimi męczennikami z II i III wieku. Ich imiona wiążą się z legendą o św. Cecylii, dziewicy i męczennicy, legenda ta była popularna już w VI wieku. Ale nie istnieje żaden historyczny dowód, by mieli z nią coś wspólnego.
Modlitwa: Panie, pobożnie wspominamy cierpienia św. Tyburcjusza, Waleriana i Maksyma. Niech nasze modlitwy zostaną wysłuchane. Spraw, abyśmy wytrwale pozostawali przy naszej wierze. Amen.
15 kwietnia – wspomnienie św. Paternusa, biskupa
Św. Paternus był francuskim mnichem-pustelnikiem. Jego ojciec do końca swych dni żył w irlandzkiej samotni. Za jego przykładem św. Paternus żył w klasztorze w Poitiers. Później udał się do Walii, gdzie zbudował klasztor nazwany Llanpaternvaur. Odwiedziwszy ojca w Irlandii, powrócił do klasztoru w Poitiers, a ściślej w Ansion (w tej samej diecezji); wkrótce potem wraz z mnichami z tego klasztoru przeniósł się do pustelni w lesie Seicy. Dane mu było nawrócić wielu pogan; jego działalność apostolska, w której pomagało mu kilku kapłanów, objęła obszar sięgający aż po Bayeuse.
W podeszłym wieku został biskupem Avranches. Święceń udzielił mu German z Rouen. Rządził diecezją trzynaście lat; zmarł około roku 574.
Modlitwa: Boże, który uczyniłeś ze św. Paternusa znakomity przykład miłości Bożej i wiary, która podbija świat, i dołączyłeś go do grona Świętych Pasterzy, spraw, abyśmy dzięki niemu mogli umocnić się w wierze i miłości i wziąć udział w jego chwale. Amen.
16 kwietnia – wspomnienie św. Benedykta Józefa Labre, żebraka
Św. Benedykt Józef Labre urodził się w Amettes, we Francji, w roku 1748. Otrzymał dobre wychowanie w domu pobożnych rodziców.
Od najwcześniejszych lat zadawał sobie surową pokutę nawet za najdrobniejsze przewinienia. Jako dwunastoletni chłopiec zaczął pobierać lekcje łaciny od swego wuja, księdza; przez cztery lata z zapałem przykładał się do nauki. Potem jednak pobożność wzięła górę nad zamiłowaniem do studiów: porzucił naukę, pozostawiając sobie na dalszą drogę życia tylko Pismo święte, z którym się nigdy nie rozstawał.
W owym czasie zapłonął chęcią wstąpienia do zakonu. Jego wybór padł na trapistów, spotkawszy się z odmową spróbował następnie u kartuzów, wśród których przebywał sześć tygodni, ale i to nie było jego powołanie. Również próba życia klasztornego wśród cystersów zakończyła się niepowodzeniem. Zaczął więc pielgrzymować, żyjąc z jałmużny i praktykując całkowite ubóstwo.
Ostatnie lata życia spędził w Rzymie, odwiedzając liczne kościoły. Stopniowo zapadał na zdrowiu. W roku 1783 zabrano go do domu miłosierdzia, gdzie 16 kwietnia zmarł. Św. Benedykt jest przykładem wschodniego ascetyzmu; tego żebrzącego pielgrzyma lub wędrownego świętego nazwano „szaleńcem Chrystusowym”.
Modlitwa: Boże, dzięki Twej łasce św. Benedykt Józef wytrwale naśladował Chrystusa w jego ubóstwie i pokorze. Spraw, abyśmy za jego pośrednictwem mogli podążać za naszym powołaniem i wzbogacać doskonałość, którą nam dałeś w Twoim Synu. Amen.
17 kwietnia – wspomnienie św. Stefana Hardinga, opata
Św. Stefan Harding urodził się w Dorset w Anglii w drugiej połowie XI wieku, wychował się w opactwie Sherborne. Jako młody człowiek wiele podróżował, co pozwoliło mu nabrać ogłady i sporej wiedzy. Potem został zakonnikiem w opactwie Molesmes w Burgundii i dostał się pod wpływ tamtejszego opata, św. Roberta, znanego i gorliwego reformatora.
W roku 1098 wespół ze św. Robertem, św. Alberykiem i innymi zakonnikami opuścił Molesmes i założył nowy klasztor w Cistertium (dziś Citeaux). Tak powstał zakon cystersów. Wiódł tam życie proste i surowe, zgodne z regułą św. Benedykta. W roku 1109 św. Stefan został pierwszym opatem. Udało mu się stworzyć wzorową wspólnotę, chociaż musiał przezwyciężyć wiele trudności. Wkrótce potem powstała pierwsza filia cystersów w Clairvaux, dokąd św. Stefan posłał na przełożonego Bernarda. W ciągu następnych ośmiu lat powstało jeszcze dwanaście podobnych zakonów, skupiających licznych wyznawców nowej wspólnoty. W roku 1119 kapituła generalna nowego zakonu zatwierdziła ułożoną przez św. Stefana „kartę miłosierdzia”, w której zawarł podstawowe idee cystersów. „Karta” stała się najważniejszym dokumentem w historii życia klasztornego na Zachodzie, została aprobowana przez papieża Kaliksta II.
Reguła cystersów jest dokładnym odzwierciedleniem charakteru św. Stefana; szczytnych ideałów, wzorowej organizacji, surowości i prostoty. Ten wielki święty rządził wspólnotą przez dwadzieścia pięć lat. W roku 1133 sterany wiekiem i zagrożony ślepotą zrezygnował z urzędu. 28 marca 1134 roku odszedł, aby otrzymać niebiańską nagrodę.
Modlitwa: Panie, pozwól nam w życiu doczesnym zawsze pamiętać o sprawach niebios i naśladować przykład doskonałości ewangelicznej, który dałeś nam w osobie św. Stefana opata. Amen.
18 kwietnia – wspomnienie św. Apoloniusza, męczennika
Po Marku Aureliuszu w roku 180 wstąpił na tron cesarski jego syn Kommod. Mimo swego przewrotnego usposobienia nie był okrutny dla chrześcijan; początek jego panowania przyniósł nawet pewne złagodzenie praw. W owym czasie nawróciło się wiele wpływowych postaci, między innymi również św. Apoloniusz, rzymski senator.
Jeden z jego niewolników, Sewerus, oskarżył go, że jest chrześcijaninem. Sewerus został skazany na śmierć na mocy niejasno sformułowanego przepisu z czasów Marka Aureliusza. Dekret ten, aczkolwiek karał chrześcijan, stanowił także, iż ci, którzy ich oskarżyli, również powinni ponieść śmierć. Wykonawszy wyrok na niewolniku sędzia wezwał św. Apoloniusza, aby ten wyrzekł się swojej wiary. Św. Apoloniusz odmówił i sprawę oddano pod osąd senatu rzymskiego.
Święty napisał wtedy apologię religii chrześcijańskiej, którą wygłosił przed dostojnym zgromadzeniem. Błyskotliwe przemówienie, które zawierało elementy nauki chrześcijańskiej i wierzeń pogańskich, kończyło się słowami: „Chcieliśmy Go uczcić, gdyż nauczył nas wzniosłych przykazań… Gdyby jednak (jak twierdzicie) okazało się nieprawdą, że dusza jest nieśmiertelna, że po śmierci będzie sąd ostateczny i cnota zostanie nagrodzona po zmartwychwstaniu oraz że Bóg jest sędzią, chętnie uwierzylibyśmy takiemu kłamstwu. Dzięki niemu nauczyliśmy się, jak dobrze żyć i z nadzieją oczekiwać przyszłości, nawet gdy dotykają nas bolesne przeciwności.”
Jednak ta wspaniała mowa nie zrobiła na senatorach żadnego wrażenia i św. Apoloniusza skazano dekretem senatu za odmowę wyrzeczenia się wiary. Ścięto go w szóstym roku panowania Kommoda, około roku 190.
Modlitwa: Potężny i miłosierny Boże, dzięki Twojej pomocy św. Apoloniusz zwycięsko oparł się torturom. Pomóż nam, którzy świętujemy jego triumf, zwyciężyć podstępne działania naszych wrogów. Amen.
19 kwietnia – wspomnienie św. Elfega, biskupa i męczennika
Św. Elfeg urodził się w rodzinie szlacheckiej. Wcześnie zrezygnował z życia światowego i wstąpił do klasztoru. Po kilku latach został pustelnikiem; zamieszkał w nędznej lepiance. W roku 984 przy pomocy św. Dunstem został wybrany biskupem Winchesteru. W roku 1006 został mianowany arcybiskupem Canterbury.
W owym czasie Anglię nękały najazdy Duńczyków, którzy grabili i obracali w perzynę kraj, rządzony przez słabego króla Ethelreda. Arcybiskup pałał chęcią poświęcenia się za swój lud i starał się ściągnąć na siebie okrucieństwa pogan.
Jego katedra została spalona, a on uwięziony i poddany torturom. Odmówił jednak sprzedaży dóbr kościelnych, aby zapłacić okup. Zginął 19 kwietnia 1012 roku.
Modlitwa: Okryłeś chwałą Twój Kościół, przyznając św. Elfegowi palmę męczeństwa. Spraw, abyśmy, podobnie jak on naśladowali mękę Pana, poszli w jego ślady i osiągnęli wieczną radość. Amen.
20 kwietnia – wspomnienie św. Marcela, biskupa
Św. Marcel pochodził z Afryki, przybył jako misjonarz do Galii, gdzie wraz z Wincentym i Dominusem głosił Ewangelię, nawracając wielu pogan. Następnie osiadł w Embrun, gdzie zbudował oratorium, w którym po pracowitym dniu spędzał noce na modlitwie.
Swoim przykładem i kazaniami nawracał ludzi, wśród których żył. Kiedy całe miasto zostało już nawrócone, poprosił św. Euzebiusza z Vercelli, aby ten poświęcił oratorium, które zbudował.
W jakiś czas potem otrzymał sakrę biskupią i nadal usilnie pracował nad rozszerzeniem Królestwa Bożego. Tam, gdzie nie mógł dotrzeć sam, wysyłał Wincentego i Dominusa. Niebo potwierdziło cudami jego pracę apostolską. Zmarł w Embrun w roku 374.
Modlitwa: Boże, Światłości i Pasterzu dusz, który ustanowiłeś św. Marcela biskupem w Twoim Kościele, by karmił Twój lud słowem i kształtował przykładem, pomóż nam, abyśmy dzięki niemu zachowali wiarę, której on nauczał i podążali drogą, którą on nam ukazał. Amen.
21 kwietnia – wspomnienie św. Anzelma, biskupa i doktora Kościoła
Św. Anzelm urodził się we Włoszech w roku 1033. Mając dwadzieścia siedem lat, przywdział mnisi habit. Studiował pod kierunkiem Lanfranka; został przełożonym w roku 1063, opatem w roku 1078. Liczne podróże do Anglii w interesach opactwa uczyniły go sławnym w Anglii. W roku 1093 został następcą swego nauczyciela Lanfranka: objął arcybiskupstwo Canterbury. Żarliwe protesty przeciw niesprawiedliwości króla Williama Rufusa ściągnęły na niego gniew monarchy. W latach 1097-1098 odbył pielgrzymkę do Rzymu; po drodze zatrzymał się w klasztorze w Kalabrii, gdzie napisał dzieło na temat Wcielenia. Uczestniczył w synodzie w Bari i swoimi modlitwami powstrzymał papieża od ekskomunikowania króla Anglii.
W czasie podróży napisał kilkanaście rozpraw metafizycznych. Na swoje biskupstwo powrócił dopiero aż po śmierci króla Williama Rufusa w roku 1100. Jednak i z nowym królem nie mógł znaleźć wspólnego języka; przedsięwziął więc drugą pielgrzymkę do Rzymu w roku 1103. Papież Pascal II, podobnie jak poprzednio Urban II, postawił go na arcybiskupstwie Canterbury. Powrócił do Anglii w roku 1106; zmarł w roku 1109.
Św. Anzelma ożywiał duch naprawy Kościoła i umiłowanie metafizyki. Jego dzieła miały duży wpływ na filozofię i teologię katolicką. W tej dziedzinie zasłynął jako zwolennik ontologicznego argumentu na istnienie Boga. Był również energicznym obrońcą praw Kościoła wobec władzy świeckiej.
Modlitwa: Boże, Ty dałeś świętemu Anzelmowi, biskupowi, odkrywać i rozgłaszać głębie Twojej mądrości, spraw, aby wiara przyszła z pomocą naszemu rozumowi, a serca umiłowały prawdy, które podałeś nam do wierzenia. Amen.
22 kwietnia – wspomnienie św. Epipodiusza i Aleksandra, męczenników
Św. Epipodiusz i Aleksander, dwaj młodzi chrześcijanie z Lugdunu (dziś: Lyon we Francji), pochodzili z dobrych rodzin. Za czasów Marka Aureliusza trwały w mieście gwałtowne prześladowania. Obaj zostali uwięzieni i postawieni przed rzymskim namiestnikiem. Skwapliwie i bez cienia strachu oświadczyli, że są chrześcijanami. Zeznanie to zdziwiło namiestnika, który wiedział, co ich czeka.
Namiestnik musiał wypełnić swój obowiązek. Uwięził ich osobno i usiłował namówić młodszego Epipodiusza, aby porzucił wiarę. Ale młodzieniec pozostał niewzruszony. Rozciągnięto go na kracie, a boki rozdarto żelaznymi kleszczami. W końcu ścięto go.
Dwa dni później przyszła kolej na Aleksandra. Jednak to, co stało się z jego towarzyszem, nie przeraziło go; podziękował tylko Bogu za taki przykład i wyraził stanowcze życzenie, aby połączyć się z towarzyszem. Został skazany na biczowanie, ale nie odstąpił od wiary. W końcu ukrzyżowano go.
Modlitwa: Niech modlitwy św. Epipodiusza i Aleksandra uczynią nas miłymi Tobie, Panie. Daj nam siły, abyśmy mogli wyznawać Twoją prawdę. Amen.
23 kwietnia – wspomnienie św. Wojciecha, biskupa i męczennika, głównego patrona Polski
Wojciech urodził się około roku 956. Pochodził z możnego rodu Sławników. W roku 983 został biskupem Pragi. Z powodu waśni rodowych musiał dwukrotnie opuszczać swoją stolicę. W Rzymie wstąpił do opactwa benedyktyńskiego. Był misjonarzem na Węgrzech i w Polsce. Z Polski wyruszył do Prus, gdzie zginął z ręki pogan 23 kwietnia 997 roku. Jego relikwie spoczywają w katedrze gnieźnieńskiej.
Modlitwa: Boże, Ty umocniłeś nasz naród w wyznawaniu Twego imienia przez nauczanie i chwalebne męczeństwo świętego Wojciecha, biskupa; spraw, prosimy, aby ten, który na ziemi głosił naszym przodkom wiarę, wstawiał się za nami w niebie. Amen.
24 kwietnia – wspomnienie św. Jerzego, męczennika, patrona Anglii
Kult tego świętego męczennika datuje się co najmniej od V wieku. Jeśli jednak przyjmiemy, że najstarszy kościół pod jego wezwaniem w Konstantynopolu został zbudowany przez Konstantyna Wielkiego, wówczas data ta ulegnie znacznemu przesunięciu wstecz. Mało o nim wiemy, gdyż wiele dokumentów zostało sfałszowanych przez starożytnych heretyków, a inne mają sporo niejasności. Przypuszcza się, że zginął śmiercią męczeńską podczas prześladowań za panowania cesarza Dioklecjana Nikomedyjskiego z początkiem IV wieku.
Kościół grecki nazywa św. Jerzego „wielkim męczennikiem”, a jego dzień jest jednym z największych świąt. O jego wstawiennictwo proszono zwłaszcza przed bitwą, bo legenda głosi, że był żołnierzem. Za panowania pierwszych królów normandzkich wybrano go patronem Anglii, a król Edward III nazwał jego imieniem order rycerski.
Niektórzy historycy przypuszczają, że to właśnie św. Jerzy zdarł rycerski edykt o prześladowaniach chrześcijan, kiedy przybito go na murach miasta Nikomedii. Ikonografia kościelna zazwyczaj przedstawia go w walce ze smokiem. Legenda ta powstała jednak dopiero w XII wieku. Umarł około roku 305.
Modlitwa: Boże, Ty dałeś świętemu Jerzemu moc do naśladowania naszego Zbawiciela w Jego męce, wysławiamy Twoją potęgę i pokornie Cię prosimy, abyś za wstawiennictwem świętego Męczennika wspierał nas, słabych ludzi. Amen.
25 kwietnia – święto św. Marka Ewangelisty, patrona notariuszy
Druga Ewangelia została napisana przez św. Marka, który w Nowym Testamencie jest czasami zwany Janem Markiem. Zarówno on, jak i jego matka, Maria, byli wielce szanowani w pierwszych latach chrześcijaństwa, a dom jego matki w Jerozolimie był miejscem spotkań chrześcijan.
Św. Marka wymienia się zwykle razem ze św. Pawłem i św. Barnabą (ten ostatni był jego kuzynem), kiedy mowa jest o podróżach misyjnych na Cypr i dalej. Później podróżował już tylko ze św. Barnabą. Wiemy również, że przebywał w Rzymie ze św. Piotrem i św. Pawłem. Tradycja sięgająca czasów Euzebiusza wskazuje na niego jako na założyciela gminy aleksandryjskiej i pierwszego biskupa Aleksandrii.
Św. Marek jest autorem drugiej Ewangelii, napisał ją prawdopodobnie w Rzymie przed rokiem 60; Ewangelia powstała w języku greckim i była przeznaczona dla ludów nawróconych na chrześcijaństwo. Tradycja mówi także, iż Rzymianie prosili św. Marka, aby głosił nauki św. Piotra. To tłumaczy pozycję, jaką zajmuje św. Piotr w tej Ewangelii. Druga Ewangelia jest zapisem życia Jezusa, widzianego oczyma księcia apostołów.
Modlitwa: Boże, Ty powierzyłeś świętemu Markowi Ewangeliście misję gloszenia Dobrej Nowiny, spraw, abyśmy dobrze korzystali z jego nauki i wiernie naśladowali Chrystusa. Amen.
26 kwietnia – wspomnienie św. Aldy lub Aldobrandeski, wdowy
Św. Alda owdowiała bezdzietnie po siedmiu latach małżeństwa; schroniła się w małym domku w pobliżu Sieny i poświęciła się jałmużnictwu i umartwianiu się. Została obdarzona wieloma wizjami ziemskiego życia naszego Pana. Z biegiem czasu rozdała wszystko, co miała; w końcu piła wodę z tykwy, bo podarowała nawet ostatni garnuszek.
Wreszcie postanowiła porzucić samotność, aby poświęcić się opiece nad ubogimi chorymi. Zaczęła pracować w szpitalu; jej ekstazy sprawiały, że personel naigrawał się z niej; wielu uważało ją za oszustkę. Chcąc ją zdemaskować, posuwano się nawet do przekłuwania jej ostrymi narzędziami i przypiekania ogniem świec.
Jednak jej wielkie miłosierdzie i pokora przekonały wszystkich niedowiarków. Za jej sprawą miało miejsce wiele cudownych uzdrowień. Umarła w roku 1309.
Modlitwa: Boże, który natchnąłeś św. Aldę w drodze do pełni miłosierdzia, przez co mogła osiągnąć pod koniec swojej ziemskiej pielgrzymki Twoje Królestwo, udziel nam za jej pośrednictwem siły, abyśmy mogli z radością kroczyć drogą miłości. Amen.
27 kwietnia – wspomnienie św. Zyty, dziewicy, patronki służących
Św. Zyta urodziła się w biednej, ale pobożnej rodzinie chrześcijańskiej. Jej starsza siostra była cysterką, a jej wuj Graziano był pustelnikiem, którego miejscowi ludzie uważali za świętego. Św. Zyta odznaczała się dużym posłuszeństwem; każde polecenie matki traktowali jak wypełnianie woli Bożej.
Mając dwanaście lat została służącą u zamożnego tkacza w Lukce, trzydzieści kilometrów od jej rodzinnej wioski Monte Sagrati. W tej rodzinie miała pozostać przez czterdzieści osiem lat swego życia. Codziennie znajdowała czas na wysłuchanie Mszy św. i odmawianie modlitw; swoje domowe obowiązki wypełniała tak skrupulatnie, iż inne służące miały jej to za złe. W rzeczywistości praca była częścią jej religii. Mówiła zazwyczaj: „Służąca nie jest pobożna, jeśli nie jest pracowita; pobożność bez pracy u ludzi naszej kondycji jest pobożnością fikcyjną”.
Z początku jej pracodawcy mieli jej za złe zbyt hojne, ich zdaniem, rozdawanie pożywienia biednymi z czasem jednak jej cierpliwość i dobroć przekonały ich zupełnie; święta stała się zaufanym przyjacielem rodziny. Dano jej wolną rękę jeśli idzie o rozkład pracy w domu; święta z własnej woli podjęła się jeszcze odwiedzin u chorych i więźniów.
Szybko rozeszła się w Lukce wieść o jej dobrych uczynkach i nadprzyrodzonych wizjach, które miała. Odwiedzali ją nawet ludzie na wysokich stanowiskach. Po śmierci w roku 1278 ogłoszono ją świętą.
Modlitwa: Panie Boże, który obdarzyłeś św. Zytę dziewicę niebiańskimi darami, pomóż nam naśladować jej cnoty w czasie naszej ziemskiej wędrówki, abyśmy mogli wraz z nią cieszyć się wieczną szczęśliwością w niebie. Amen.
28 kwietnia – wspomnienie św. Piotra Chanela, kapłana i męczennika
Pierwszy męczennik Oceanii św. Piotr Chanel urodził się w roku 1803 we Francji. Inteligencja i niezwykła pobożność zwróciły na niego uwagę miejscowego księdza, ojca Trompier, który zajął się jego podstawową edukacją. W seminarium diecezjalnym Piotr zdobył serce i szacunek zarówno studentów, jak i profesorów.
Po uzyskaniu święceń otrzymał zaniedbaną parafię pod Paryżem; w ciągu zaledwie trzech lat zdołał ją ożywić i uporządkować. Jednak przez cały czas nie opuszczała go myśl o pracy misyjnej; w roku 1831 wstąpił do nowo utworzonego zgromadzenia marystów, którzy zajmowali się misjami w kraju i za granicą. Wbrew woli został mianowany wykładowcą w seminarium w Balley; przez następne pięć lat gorliwie wypełniał swoje obowiązki.
W roku 1836 polecono zgromadzeniu nawracać Nowe Hebrydy; ku swej radości św. Piotr został przełożonym małej grupy misjonarzy. Podróż trwała dziesięć miesięcy. Po przybyciu na miejsce przeznaczenia grupa rozdzieliła się. Św. Piotr udał się na wyspę Fortuna; towarzyszył mu tylko jeden braciszek i człowiek świecki, Anglik nazwiskiem Tomasz Boog. Początkowo przyjęto ich życzliwie; miejscowy władca Niuliki niedawno zniósł kanibalizm.
Kiedy misjonarze opanowali język i zyskali zaufanie tubylców, władca przeraził się. Zdał sobie sprawę, że przyjęcie chrześcijaństwa prędzej czy później musi doprowadzić do zniesienia jego przywilejów. jako najwyższego kapłana i władcy ludu. Kiedy więc nawet jego syn wyraził chęć przyjęcia chrztu, władca wysłał siepaczy, by ucięli misjonarzowi głowę. W ten sposób, 28 kwietnia 1841 roku, w trzy lata po przybyciu św. Piotr został pochwycony i zabity przez tych, których chciał zbawić. Jego śmierć przyspieszyła tylko dzieło chrystianizacji wyspy: w ciągu pięciu miesięcy wszyscy tubylcy zostali nawróceni.
Modlitwa: Boże, Ty dla wzrostu Twojego Kościoła dałeś świętemu Piotrowi, kapłanowi, chwałę męczeństwa, spraw, abyśmy w dniach paschalnej radości w pełni przeżywali misterium śmierci i zmartwychwstania Chrystusa i stali się świadkami nowego życia. Amen.
29 kwietnia – wspomnienie św. Katarzyny Sieneńskiej, dziewicy i doktora Kościoła, patronki straży pożarnej
Św. Katarzyna przyszła na świat w roku 1347. Od dzieciństwa poświęciła się Bogu: Jednak rodzice koniecznie chcieli wydać ją za mąż i sprzeciwiali się jeb pobożnym skłonnościom, a w końcu zaczęli ją wręcz prześladować. Znosiła wszystko mężnie i z radością, ani przez chwilę nie rezygnując z całkowitego oddania się Bogu. W końcu rodzice złagodnieli i pozostawili jej wybór dalszej drogi życia.
W roku 1365, w wieku osiemnastu lat, przywdziała habit trzeciego zakonu dominikańskiego. W roku 1374 podczas wielkiej zarazy heroicznie opiekowała się chorymi. Odtąd zaczęto ją uważać za wcielenie dobra; tysiące ludzi zostało nawróconych dzięki jej naukom.
Dwa lata później wybrała się do Awinionu, by wstawić się u papieża za Florentczykami, którym groziły surowe kary za spiskowanie przeciwko świeckiej władzy Stolicy Apostolskiej. Dzięki niej papież Grzegorz XI powrócił do Rzymu; święta zaleciła mu, aby zrobił wszystko co możliwe, by przywrócić pokój we Włoszech.
Dożyła jeszcze początku wielkiej schizmy, Słała listy do kardynałów, którzy przystąpili do schizmy, i do wielu książąt, ostrzegając ich przed strasznym złem. Życie jej zostało uświęcone przez Boga licznymi łaskami i cudami. Zmarła 29 kwietnia 1380 roku, mając trzydzieści trzy lata.
Św. Katarzynę długo uważano za jeden z najwybitniejszych umysłów teologicznych w Kościele. Może o tym świadczyć choćby jej wybitne dzieło pod tytułem „Dialog”. W roku 1970 papież Paweł VI nadał jej tytuł doktora Kościoła.
Modlitwa: Wszechmogący Boże, święta Katarzyna ze Sieny, rozważając Mękę Pańską i służąc Twojemu Kościołowi, płonęła miłością ku Tobie, spraw za jej wstawiennictwem, abyśmy się zjednoczyli z misterium Chrystusa i radowali się z objawienia Jego chwały. Amen.
30 kwietnia – wspomnienie św. Piusa V, papieża
Michał Ghislieri zwany Aleksandrinus urodził się we Włoszech w roku 1504. Drogowskazem jego całego życia była najdoskonalsza pobożność chrześcijańska. Mając zaledwie piętnaście lat, przywdział habit dominikański; w zakonie stał się wzorem doskonałości religijnej. W roku 1528 otrzymał święcenia kapłańskie i zaczął wykładać teologię i filozofię. Praca ta zajęła mu szesnaście lat; prócz tego pełnił w zakonie inne ważne funkcje.
W roku 1556 papież Paweł IV mianował go biskupem połączonych diecezji Nepi i Sutri w państwie papieskim. W roku 1557 ten sam papież podniósł go do godności kardynała; Pius IV, następca Pawła IV od roku 1559, przeniósł go do diecezji Mondori w Piemoncie. Na konklawe zwołanym po śmierci Piusa IV w roku 1566 św. Karolowi Boromeuszowi udało się zjednoczyć wszystkich, aby oddali głosy na kardynała Aleksandrinusa. Nowy papież przybrał imię Piusa V.
Jako dostojny biskup żył równie przykładnie jak wtedy, gdy był zwykłym braciszkiem dominikańskim. Za jego pontyfikatu cesarz Jan Austriacki odniósł pod Lepanto słynne zwycięstwo nad Turkami. Na wieść o tym papież rozkazał, aby święto Różańca Świętego obchodzono w pierwszą niedzielę października. W rok po tym zwycięstwie, 1 maja 1572 roku, umarł; został kanonizowany przez papieża Klemensa XI w roku 1712.
Był to mąż surowy i ostry dla siebie i dla drugich, jakby powołany przez Boga do rządzenia Kościołem w czasach, które – po epoce rozluźnienia – wymagały takiej surowości. Przeprowadził reformy uchwalone na Soborze trydenckim. Zwalczał protestantyzm we Francji i w Rzeszy, zorganizował opór państw chrześcijańskich przeciw zalewowi gwałtownie rozszerzającego się imperium otomańskiego (zwycięstwo floty chrześcijańskiej pod Lepanto), ekskomunikował królową angielską Elżbietę, zreformował oficjalne nabożeństwo liturgiczne Kościoła, potępił zbytkowne życie wyższego kleru, nałożył beneficjatom (biskupom i proboszczom) obowiązek rezydencji, tj. stałego przebywania na terenie diecezji bądź parafii.
Modlitwa: Boże, Ty dałeś Kościołowi świętego Piusa, papieża, aby bronił wiary i czuwał nad odnową liturgii, spraw za jego wstawiennictwem, abyśmy uczestniczyli w świętych obrzędach z żywą wiarą i gorącą miłością. Amen.